taranta babu ya ikinci mektup

nazım hikmet'in ilk olarak 1935 yılında yayınladığı taranta babu ya mektuplar adlı kitabında yer verdiği ikinci mektuptur. aşağıdadır:

taranta - babu'ya ikinci mektup

boynunda mavi maymun dişinden
üç dizi gerdanlık taşıyan,
kırmızı tüylü bir kuş gibi göğün altında
ve bir akarsu gibi yerin üstünde yaşıyan,
sözleri sözlerimin
gözleri gözlerimin bakır aynası,
üçüncü kızımın
ve beşinci oğlumun anası
taranta - babu!..
aylardır
kalmadı çalmadığım kapı.
sokak sokak
yapı yapı
adım adım
roma'da
roma'yı aradım!..
burda artık
büyük ustalar mermeri ipekli bir kumaş gibi
kesmiyor;
floransa'dan rüzgâr esmiyor!.
ne dante aligeri'den şarkılar,
ne beatriçi'nin nakışlı yüzü var,
ne leonardo da vinçi'nin öpülesi eli!..
mikel ancelo
müzelerde prangalı bir kürek mahkûmudur.
ve sapsarı boynundan
bir katedral duvarına asmışlar rafael'i!.
roma'nın büyük
roma'nın geniş caddelerinde bugün;
dayamış sırtını beton-arme bankalara,
çifte başlı bir balta gibi duran
yalnız bir kara
yalnız bir kanlı gölge var:
her adımında bir
esir
başı vuran,
her adımında bir mezar
açıp
geçen
sezar!..

roma!
kovadis roma?
diye sorma!
bizim oraların güneşi gibi aydın
ve ortada bu!
sus taranta - babu!
sevgiyle
saygıyla,
gülerek
haykırarak
sus!..
dinle bak:
zincirlerini kırıyor
roma'nın varoşlarında spartakus!..
(26.11.2006 19:02)

taranta babu ya birinci mektup

nazım hikmet'in ilk olarak 1935 yılında yayınladığı taranta babu ya mektuplar adlı kitabında yer verdiği birinci mektuptur. aşağıdadır:

taranta - babu'ya birinci mektup

babasının yirmi beşinci kızı
benim üçüncü karım,
gözlerim, dudaklarım
taranta - babu.
sana bu
mektubu
içine yüreğimden başka bir şey komadan
yolluyorum
roma'dan.
bana darılma sakın
şehirlerin şehrinden sana gönderecek
kendi yüreğimden daha akla yakın
bir hediye
bulamadım
diye.

taranta - babu;
onuncu gecemdir ki bu
başımı gümüş yaldızlı kitaplara sokuyorum
okuyorum
doğuşunu
roma'nın.
önde sıska dişi bir kurt
arkada tombul ve çıplak
remüs'le romilüs
dolaşıyorlar içinde odamın.

ağlama taranta - babu..
bu romilüs
ual - ual çarşısında
güpegündüz
senin o incir memeli kız kardeşini
altına alan
mavi boncuk tüccarı sinyor romilüs
değil
ilk romalı, kral romilüs...


not:
birinci mektubun burasında bir
atlayış var. belki ara yerden bir
kâat kaybolmuş. fakat aşağıdaki
satırlarla ilk romalı kral romilüs'ü
taranta - babu'ya anlatmak iste-
diği belli :


dalgalar
birbirlerini devire devire,
dalgalar
döverdi korsika kıyılarını
haykırdıkça açık denizlere
antium yamaçlarından, o...
ve yıldırımları tutup saçlarından, o,
çalardı yere
ne zaman
göğe kaldırsa elini.
sanki babası boksör karnera'ydı,
anası başbakan mussolini.


not:
mektubun buradan aşağısı yine
eksik. fakat anlaşılıyor ki, romi-
lüs'ün tarifinden sonra taranta -
babu'ya roma'nın kuruluş efsa-
nesi anlatılıyor.


remüs ve romilüs...
ikizleri silvia'nın...
venüs'ünün torunları...
bakılmadan
gözlerinin
yaşına,
karanlık bir gece, bir dağ başına
fırlatıp
attılar onları..
ne
alınlarında defne,
ne bacaklarında donları...
ve daha o zaman
habeşistan'a yeşil boya
vurulmadığı için
ve banka di roma
daha kurulmadığı için,
romilüs'le remüs
bir sabah erken
dağda düşünürlerken:
-"şimdi biz
ne haltederiz,
diye, burada?"

rastladılar yavrulu bir dişi kurda.
yavruları vurdular.
ana kurdun sütüyle
karınlarını bir temiz doyurdular.
sonra gidip
roma'yı kurdular.
kurdular ama
iki adama
dar geldi roma.
ve bir akşam
bilmeden geçti diye
şehrin sınır taşını,
çekince kopardı romilüs
kardeşi remüs'ün başını...

işte böyle taranta - babu..
gümüş yaldızlı kitaplarda yazılı bu:
temelinde roma'nın
dişi kurt sütüyle dolu kovalar
ve bir avuç kardeş kanı var...
(26.11.2006 19:01)

taranta babu ya mektuplar

nazım hikmet'in ilk olarak 1935 yılında yayınladığı kitabıdır. kitapta roma'da yaşayan bir arkadaşından aldığı bir mektup bulunmaktadır. aldığı bu mektup aşağıdadır. bu mektupla beraber arkadaşı ona roma'da kaldığı odada bulduğu bir takım mektupları da göndermiştir. bu mektuplar, arkadaşının kaldığı odada ondan önce kalan kişinin taranta - babu adındaki karısına yazdığı mektuplardır. aşağıdaki mektup arkadaşının nazım'a yazdığı mektuptur.


n.h: kendi ülkesinde kendi dilini istediği gibi kullanamadığı için, asya ve afrika dillerine merak saran bir italyan arkadaştan, geçenlerde bir paketle bir mektup aldım. arkadaşın adını yazmak istemiyorum. başı belaya girer. fakat mektubunu olduğu gibi aşağıya geçiriyorum.



roma, 5 ağustos 1935


kardeş,
sen roma'yı kartpostallardan, tarih ve coğrafya kitaplarına basılan fotoğraflardan tanırsın. taşları sezar'ların ve lejyon'ların kabartmalarıyla oymalı üç gözlü kapılar; kıyılarının yarısını fareler yemiş kocaman bir eleğe benziyen koliseum; batrus resul kilisesi meydanı ve güvercinler; palazzo venezia sarayı, balkonu ve bu balkonda ağzı bir karış açık, sağ eli kalçasında, sol eli havada, öylece donakalmış mussolini.
fakat bu kartpostallar roma'sına benzemiyen bir roma daha vardır. onun ne fotoğraflarını çekerler, ne kartpostallarını satarlar. bu ikinci roma'nın adı: cartieri popolari - halk mahalleleri'dir... burada evler, amerika'ya göç edemiyen bir italyan işsizinin umutsuzluğuna benzer. buranın karanlığı terlidir, yapışkandır ve kokusu ağırdır. bu mahalleler, boyalı kartpostalların parlaklıklarında bile ışık bulamadıkları için ne coğrafya kitaplarına girerler, ne de güzel, tarihî manzaralar meraklısı yolcuların koleksiyonlarına...
kızını, italya'nın en zengin, en rahat delikanlısı kont ciano ile evlendiren ve kendisi prens torlonya'nın armağanı villa torlonya'da oturan büyük idealist sinyor mussolini, italyan ansiklopedisi'nin "f" harfinde faşizmin ne demek olduğunu anlatırken der ki:
"faşist, rahat hayata hor bakar... yeryüzünde saadetin mümkün olacağına inanmaz."
faşizmin bu "rahat hayata hor bakmak ve yeryüzünde saadete kavuşmamak" nazariyesi, büyük bir ciddiyet ve samimiyetle "cartieri popolari - halk mahallelerinde" gerçeklendirilmiştir.
banka komerçiale'de direktörlük ve italyan finansına sezar'lık eden lehli töplitz'in en yakın dostu il duçe benito mussolini, yine "f" harfinde faşizmin tarifini yaparken şöyle der:
"faşizm için her şey devletin içindedir. devletin dışında manevî veya insanî hiçbir şey yoktur, her şey değersizdir."
bu derin, bu erişilmez faşist görüşünün nasıl gerçekleştiğini anlamak için, bertolino splandit otel'in italyan güneşlerinden daha ışıklı salonlarında toplananlara yükselmek değil, "cartieri popolari - halk mahallelerinde" oturanlara inmek gerektir. bu mahallelerin oturucuları, gerçekten de büyük bir enerjiyle, devletin hapishaneleri, vergi daireleri ve polis karakolları içine alınmışlar, onlara devletin dışında her şeyin değersiz olduğu, gerçekten de anlatılmıştır...
yine italyan ansiklopedisi'ndeki "f" harfine faşizmin tarifini yaparak ün veren ve böylelikle büyük ansiklopedilerin nasıl birer bitaraf bilgi eserleri olduklarını ispat eden italyan kurtarıcısına göre:
"faşizmin anladığı hayat ciddî, ulvî ve dinîdir.."
bu, gerçekten de böyledir. gerçekten de, yalnız roma'nın cartieri popolari'sinden değil, bütün italya şehir ve köylerinin halk mahallelerinden, karınları kaburgalarına yapışmış on binlerce aç orospu yetişmekte ve bunlar böylelikle faşizmin anladığı ciddî, ulvî ve dinî hayata kavuşturulmaktadırlar.
fakat, sana şunu söylemeliyim ki, cartieri popolari oturucularının birçoğu, ne yazık ki, ansiklopedi'de yapılan bu tarifleri anlamamakta ve çok daha az ciddî, ulvî ve dinî de olsa, kendilerine göre faşizmi şöyle incelemektedirler:
"bazı muayyen şartlar altında burjuva emperyalist, irtica saldırışının ilerlemesi faşizm biçimini alır. faşizm, finans kapitalinin en mürteci, en şovenist ve en emperyalist unsurlarının açık, terörist diktaturasıdır. faşizmi doğuran muayyen, tarihî şartların başlıcaları şunlardır:
"kapitalist münasebetlerinin kararsızlığı, deklase olmuş sosyal unsurların çokluğu, şehir ve köy küçük burjuvazisinin ve geniş bir münevverlik yığınının yoksulluğa düşmesi, proletaryanın uyandırdığı dehşetli korku."
işte ben, bundan iki hafta önce, faşizmin böyle bir kuru, böyle bir şiirden uzak tarifini yapan roma'nın halk mahallelerinden garbatella'da üç katlı bir evin kapısını çaldım.
burası, fakir talebelere, faşizmin ulviyetini anlamamış bilginlere ve artistlere, bekâr işçilere teker teker oda kiralıyan evlerden biriydi.
kapıcı kadına, kiralık bir oda istediğimi söyledim. beni ikinci kata çıkardı. gösterdiği odayı beğendim.
kiralık odalar, kiralık elbiselere benzerler. her ikisinde de aklıma ilk gelen şey: "bunu benden önce kim giydi? burada benden önce kim oturdu?" olur.
karyolanın kıyısına iliştim:
- benden önceki kiracınız kimdi? diye sordum kapıcı kadına.
kadın, kaba etine iğne batırılmış gibi silkindi birdenbire. sonra kuşkulu gözlerle yüzüme baktı. ve daha sonra:
- size haber vermediler galiba, dedi. iki gün önce onu tevkif edip götürdüler.
kadının bu cevabından hiçbir şey anlamadım. fakat kısa bir karşılıklı şaşalamanın sonunda iş anlaşıldı. beni, roma emniyet memurlarından biri sanmıştı. iki gün önce, yine emniyet memurlarınca tevkif edilip götürülen adam ise habeşli bir delikanlıydı.
kapıcı kadının anlattığına göre, bu delikanlı habeşistan'ın galla boyundan putperest bir zenciymiş. bir yıl önce bu odayı kiralamış. italya'ya resim öğrenmek için geldiğini söylermiş.
bütün bunları öğrendikten sonra benim artık odayı kiralamaktan vazgeçeceğimi sanan kapıcı kadın basbayağı üzüldü. zencinin arkasından odayı iyice silip süpürdüğünü uzun uzadıya anlattı. hattâ karyolanın demirlerini bile lizollamış.
odayı tutmaktan vazgeçmediğimi söyledim. ve akşamüstü tekrar bavulum ve kitaplarımla döndüğüm vakit, baskına uğrayıp içinden bir adam götürülmüş bir odada yaşamaktan korkmadığım için, kapıcı kadının gözünde yarı kahraman kesildiğimi anladım.
odanın ortasında ilk yalnız kaldığım an, ilk yaptığım şey orta yerde kımıldanmadan öylece durmak oldu. sonra adeta koşarak, gittim kendimi karyolanın üstüne bıraktım.
düşünüyorum:
şimdi benim sırtüstü yattığım karyolada o gallalı delikanlı bir yıl yatmış. gözüm tavan tahtasında bir budağa ilişti. onun gözleri de bu budağa ilişmiş. yastığın üstünde, benim saçsız, yarı dazlak kafamın yanında onun kara kıvırcık saçlı başını görüyordum. yukardan aşağı lizollandığını öğrendiğim karyolanın demirlerinde, onun koyu pembe, yumuşak avuç içlerinin yeri duruyor... kalktım oturdum. ve anladım ki odada yalnız değilim.
belki dün gece kurşuna dizilen, belki bu gece kurşuna dizilecek olan bir adamın bir yıl soluk aldığı, kımıldandığı, düşündüğü, şarkı söylediği bir odada insan kendisini yalnız hissedemiyor.
onun buradan çıkarılıp ölüme götürülmesi, onu bu dört duvar içinde, bu duvarlar yıkılana kadar yaşatacak.
onu sevdim birdenbire. ona sınırsız bir saygı duydum. yıllarca beraber düşünmüş, yan yana dövüşmüş, bir ağızdan şarkı söylemiş gibiydim onunla.
odanın ortasında bir masa vardı. onun oturduğu iskemleyi çektim, onun abanoz dirseklerini dayadığı masaya dirseklerimi dayadım.
habeşistan bir yarı müstemleke. o, bu yarı müstemlekenin müstemlekesi galla'dan bir zenci. ben, kara gömlek giymiş bir emperyalizmin ak derili yerli kölesi.
anamın yüzünü görmedim. beni doğururken ölmüş. bu zenci delikanlının yüzünü bilmiyorum. o bu kapıdan ölüme götürülmüş. ben bu kapıdan içeri girdim. birdenbire anladım ki o, bana anam kadar yakındır.
yakınlık duygusu öyle bir nesne ki, insan kendine yakın bulduğu insandan kalmış elle tutulur, gözle görülür bir hatırayı elle tutmak, gözle görmek istiyor.
şimdi bu kadar yakınımda, böyle yanı başımda görünmez ellerinin havada görünmez yapraklar gibi kımıldandığını duyduğum adamdan, gözle görülür, elle tutulur bir şeyler kalmış olacaktır diye düşündüm. karyolanın başucunda bir küçük komodin vardı. kalktım, alt kapağını açtım: boş. üst gözünü açtım, çekmecenin içi eski gazete kâatlarıyla döşeli. en açıkgöz baskınlarda, araştırmalarda bile, en umulmadık yerlerde, en çok ele geçirilmek istenen bir şey kalır.
çekmeceye döşenmiş gazeteleri kaldırdım. en açıkgöz baskınlarda, en umulmadık yerde unutulan şeyi buldum. bu, habeş diliyle yazılmış bir karalamalar tomarıydı. gallalı zenci delikanlının karısına yazdığı, fakat gönderdiğini sanmadığım, mektupların karalamaları.
önümde, gallalı zencinin, taranta - babu adındaki karısına yazdığı mektupları, dirseğim onun abanoz dirseklerinin dayandığı masaya dayalı, okuyorum. mektuplardan bazıları eksik. ara yerden kâatlar kaybolmuş.
son mektubu bitirdiğim vakit dışarda gün ağarıyordu. tepemde sallanan elektrik ampulünün yaldızlı ışığı, kanı çekilmiş gibi boyasını kaybetti. lambayı söndürdüm. üç gün üç gece durup dinlenmeksizin yol yürümüş gibi yorgundum. yatağa, onun yatağı üstüne attım kendimi. ellerimde onun taranta - babu'ya yazıp göndermediği mektupların karalamaları, dazlak kafam onun kıvırcık kara saçlı başının yanında, uyudum.
mektubum bitiyor. sana gönderdiğim pakette taranta - babu'ya yazılan mektup karalamalarının kendileriyle, benim yaptığım çevirmeler var. bunları burada basmak, yaymak mümkün değil. sen orada neşredersin. bunların matbaa harfleriyle basılmış, biçime sokulmuş, kitaplaştırılmış örneklerinden bir tanesini olsun, ne o, ne taranta - babu görecek, ne de ben göreceğim. o, kurşuna dizildi. taranta - babu'nun olduğu yere, gökte kanlı bir haç gibi uçan ölüm kuşları gidebilir, fakat posta uğramaz. bana gelince, ben yeryüzünün dört bucağına, akla gelen bütün yollarla bağlanmış bir ülkede yaşıyorum. fakat hiçbir italyan posta vapuru, bir tek italyan posta tayyaresi ve hiçbir avrupa tireni taranta - babu'ya yazılan mektupları bir daha italya'ya sokamazlar.



kendi ülkesinde kendi dilini istediği gibi kullanamadığı için, asya ve afrika dillerine merak saran italyalı arkadaştan aldığım mektup bu kadardır. paketten, taranta - babu'ya yazılan mektuplar çıktı. asılları bendedir. çevrimlerini, italyan arkadaşın yaptığı bazı notlarla beraber oldukları gibi neşrediyorum.

01) taranta babu ya birinci mektup
02) taranta babu ya ikinci mektup
03) taranta babu ya üçüncü mektup
04) taranta babu ya dördüncü mektup
05) taranta babu ya beşinci mektup
06) taranta babu ya altıncı mektup
07) taranta babu ya yedinci mektup
08) taranta babu ya sekizinci mektup
09) taranta babu ya dokuzuncu mektup
10) taranta babu ya onuncu mektup
11) taranta babu ya onbirinci mektup
12) taranta babu ya onikinci mektup
13) taranta babu ya son mektup
(26.11.2006 19:01)

sürtük

kemalettin tuğcu'nun tahminimce ilham perisi için yazdığı bir şiirin adıdır. şöyledir:

penceren kapalı,
perdeler örtük.
kaç gündür görünmüyorsun,
nerelerdesin sürtük?
(25.11.2006 17:39)

gerileyen türkiye yahut adnan menderes e öğütler

nazım hikmet'in yky*den çıkan yeni şiirler adlı kitapta yer alan bir şiirdir. şiir new york times'da 29 aralık 1954 tarihli çıkan habere itafen yazılmış bir şiirdir. aşağıda çıkan satırların hepsi nazım hikmet'in kendi elinden çıkmıştır.

nev-york tayms gazetesi 29 aralık 1954 tarihli sayısında "türkiye geriliyor" başlıklı bir başyazı yayımladı. bu başyazıda şöyle satırlar var: "o -adnan menderes- basın hürriyetini yok ediyor... basında kendisini tenkit edenleri hapse atıyor... siyasi muhalefeti eziyor... menderes işçilere grev hakkını tanıyacağını vaad etmişti... halbuki en kısa grevler için işçileri takip ediyor..."

ben, nazım hikmet, nev-york tayms gazetesinin satırları arasında kalan yazıları da okudum. bu satırların arasındaki satırları aynen aşağıya geçiriyorum.

gerileyen türkiye yahut
adnan menderes'e öğütler

şaşkınlığın bu kadarına doğrusu ya pes,
bindiğin dalı kesiyorsun adnan menderes.
ille de asıp kesmek geliyorsa içinden
ezmekte devam et barışçılar'ı, ama sen
mesela yalçın'ı da tıkıyorsun deliğe*
ihtiyarcık sana azıcık cilve yaptı diye,
git, koş, elini öp, af dile, yüzünü güldür,
o, yalnız altın kafeslerde öten bülbüldür.

o, matbaalar yıktırıp kitaplar yaktıran,*
o, büyük demokrat, o, hürriyetçi kahraman,
moskova'yı atomlayalım diyen insancı...
kendine acımazsan bize bir parça acı.
a be adnan menderes, böyle bir dal kesilmez,
böyle şaşkınlıkların sonu da iyi gelmez...
şu muhalefetle de alıp veremediğin ne?
niye öyle hışımla yürüyorsun üstüne?
kore'ye asker gönderdin de "hayır" mı dedi?
"kan aktı hesabı sorulmalıdır!" mı dedi?
orduyu emrimize verdin, ses çıkardı mı?
"olmaz olsun" mu dedi amerikan yardımı?
feryat mı etti "istiklal elden gitti" diye?
zavallı sımsıkı sarılmış demokrasiye:
"başvekil merasimsiz karşılanmalı" diyor.*
bir de bazan coşarak "hayat pahalı" diyor.
bu aksoylu muhalefeti ezilir görmek
türkün batılı dostlarını pek üzüyor pek.*
şaşkınlığın bu kadarına doğrusu ya pes,
bindiğin dalı kesiyorsun adnan menderes.

hani, her işte bizden örnek alacaktın ya?
hürriyet nizamına sadık kalacaktın ya?

vaadettin tanımadın işçinin grev hakkını.
o hakkı bizim tanıdığımız gibi tanı.
elli istiyorlarsa ateş aç, sonra beş ver.
ama ufak tefek grevlerde anlayış göster.
sendika liderlerinizin birçoğu zaten
bizde olduğu gibi emir alır polisten.
niye telaşlanıp kaybedersin vakarını?
hem de kırarsın liderlerinin itibarını?
şaşkınlığın bu kadarına doğrusu ya pes,
bindiğin dalı kesiyorsun adnan menderes.

senin bindiğin dallar ve bindiğimiz dallar,
unutma bu dallardan başka asıl ağaç var,
öfkeyle homurdanan yarı çıplak, yarı aç,
bizi silkip atmaya fırsat kollayan ağaç...

(1) adnan menderes tevkif ettiği gazeteciler arasında hüseyin cahit yalçın'ı da hapse attı.
(2) 1945 yılında tan gazetesi başta olmak üzere birçok gazete, dergi matbaası yıkılıp yağma edilmiş, meydanlarda kitaplar yakılmıştı. bu faşist sürülerine "ileri" emrini yalçın* vermişti.
(3) burjuva muhalefet gazeteleri ve partileri, adnan menderes'e istanbul'a filan gelip gidişlerinde merasim yapılmasına itiraz ediyorlar.
(4) nev-york tayms yazısını şöyle bitiriyor: "bu durum türkiye'nin batıdaki dostlarını kederlendirmektedir."
(09.11.2006 20:05)

hitit cadisi

rüzgarlı bir akşam üstüydü. yok yok bu olmadı.

lapa lapa kar yağmaktaydı bulutlardan burnunun sivri ucuna. bu da olmadı.

bir ısırık daha aldı elindeki gevrek simitten, susamlarını dudaklarına bulaştırarak. bu güzel oldu gibi.

güzel bir giriş gerektiren bir hikayeye girememenin bir çok yöntemi vardır. bunlardan bir kaçı yukarıda tarafımdan sizlere sunulmuştur. ama ben nasıl başladığını bilmediğim bir hikayeden bahsetmek istiyorum ki nasıl biteceği de pek belli değil. ya da ne zaman ve nerde biteceği. gerçi önemi de yok bunun.

neyse biz asıl konumuza dönelim; anlatmak istediğim şey hayatla ilgili, belki de ta kendisi. beklemediğimiz olayları bize sunduğu ve bunlarla bizi kimi zaman güldürüp, çoğu zaman ağlattığı için bu hikayenin konusudur hayat. ağlatmak bu hayatın başlıca amacıdır. bu hayat sırf bize acı çektirsin diye vardır çoğu zaman.

kendi elimizde olmadan yaşadıklarımız için üzüldük. hep "ya niye hayat böyle ya?" sitem dolu sözcüklerle ıslandı gözlerimiz. somurtup oturduk saatlerce. kırdık sevdiklerimiz kalbini. onların bizi hiç bir zaman anlayamadığını ileri sürdük, sanki biz onları anlayabiliyormuşuz gibi davrandık.

ben seni anlayamıyorum. çünkü senin yaşadıklarını yaşamıyorum. bunları sana zaten söylediydim. ama senin acına ortağım burada. bugüne kadar seninle ne sırt sırta verip çay içmişliğim oldu, ne de sarılıp ağlamışlığım. senin sıkı bir dostun değilim büyük olasılık. senin için büyük bir insan portresi oluşturamıyorum belki kafanda. ama hüznünü paylaşıyorum senin. seni seviyorum çünkü hocam. burdaki herkes gibi seviyorum. bol bol artı dağıtışını seviyorum. kıvrak zekanı seviyorum. seni sevmek için hiç bir nedenim olmadığı için seviyorum. bir abi gibi, bir kız kardeş gibi seviyorum.

şövalyelerin şövalyesi, hocaların hocası, şimdi güçlü olmak zamanıdır. hadi gülelim*
(09.11.2006 00:12)

türev

matematiksel dilde




olarak ifade edien fonksiyondur.. bu limit varsa f(x) fonksiyonunun x0 noktasındaki türevidir.. aynı zamanda bu f(x) fonksiyonunun x0 noktasındaki eğimini verir.

bir fonksiyonun, o fonksiyonun değişkeninin değişme hızına göre değişimidir. karışık cümleyi şöyle açıklarsak; y=f(x), yani y, x'e bağlı bir fonksiyon ise, x'in değişme hızı sonucu ile y değişim hızına türev denir. türev ifadesi fonksiyonun üzerine bir tırnak işareti ile belirtilir*. tek tırnak birinci dereceden türev, çift tırnak ikinci dereceden türev belirtir. daha ileriki derecedeki türevleri belirtmek için bu yöntem karışıklığa neden olacağından, bunun yerine fonksiyonun üzerine kaçıncı dereceden türev ifade edilmek isteniyorsa o sayı parantaz içinde yazılır. şöyle ki;

1. dereceden türev: y' = dy/dx
2. dereceden türev: y'' = d²y/dx²
3. dereceden türev: y''' = d³y/dx³
4. dereceden türev: y^(4) = d^4y/dx^4
.
.
n. dereceden türev: y^(n) = d^ny/dx^n*

özel olarak değişen zaman iken x fonksiyonu yolu tanımlıyorsa, türevi bize hızı verir. bunun da yine zamana bağlı türevi ivmeyi verir:

x = yol, v = hız, a = ivme, t = zaman olmak üzere x fonksiyonu zamana bağlı olarak [x = t³ + 2t - 3] şeklinde tanımlı ise

v= x' = dx/dt= 3t² + 2 olur. bu şekilde devam edersek

a= v' = x'' = d²x/dt² = 6t

olur.

anlattıkları ifade bakımından çok farklı anlamlara sahip olmalarına rağmen tersi işlem olarak integral tanımlanır. yalnızca işlemsel olarak tersidir.
(04.11.2006 02:12)

bağdat

sagopa kajmerin ırak savaşını anlattığı şarkısıdır. sözleri:

bağdat

sizleri ölen sayısız insan için 3 dakikalık saygı duruşuna davet ediyorum

mermi icad oldu mertim bozuldu ve merhumlar evin duvarında meçhul gazi. mayın şehit taburu, mayısta kan yağmuru, düşman uyku mahmuru, dünya kin maduru, solumda katliam, nerede sağduyu? mevzileri nöbet alan fevziler feyz alamadan fethettiler ahireti, mektupları kayıp, cinayet ayıp ve kültürler bombalandı, kimse sallamadı, bağdat ateş aldığında kalbim durgun yedi, güneş doğudan battı. mumlarınızı yakın, yorgun düştü uçaklar, tebessüm etti tüm sanıklar, tankları tanımlar tanıklar, yanıklarla dolu topraklar, karamparça bulutlar ve savaş! yavaş ölüm kaderinin hız kaynağı, telaş pazarı, can kumarı, çıkar savaşları, b52'ler yarıda kesti pişen aşları ve dünya kan deryası, geleceğin bedeli pahalı, duygular yamalı, suçu gelin etseler de kimse güvey girmeyecek, bilirim bu tarih değişecek ve tekerrüre dayalı imha tarihçesi, kurak sevgi bahçesi suya hasret.

topalla gezen aksamak öğrenir, abanın kadri yağmurda bilinir ve hatıra silinir. ana gibi yar olmaz, bağdat gibi diyar olmaz ama bağdat bombalanır.


kazanılan her madalyon, mayın tarlasındaki piyon askeri reyona bir şampiyon sıfatıyla koydu bir galon kurşun, hüşu derbeder. turşu geçmişler ve savaşta gazi bebekler, tekler kalbimin atışı ve ekler günbatımından şafağa doğru süregelen kanlı iklimler. psikolojisi kaybolan bitkisel yaşamlar, ideolojisi kuyularda saklı taşbakan, kanayan yaraların ortadoğusundan güneş battı ve bu şarkının üç leşi olmalı bir"leşmiş" o milletler sorgulamalı, birleşmiş amerika yılanları, çıngıraklı amacında yalanları ve kitle imha dolarları 24 beat'te tenha hiphopları, kinimin raple yansıyan oluşumları, kanunları kelepçelemeli ve elemeli eli zaferi simge edeni ve eylemini barışa saklayan her bireyi

topalla gezen aksamak öğrenir, abanın kadri yağmurda bilinir ve hatıra silinir. ana gibi yar olmaz, bağdat gibi diyar olmaz ama bağdat bombalanır.

hey hadi, hadi söyle, hadi söyle; kimin yaşayacağına kim varar veriyor? kimin öleceğine kim karar veriyor? bu savaş anlamsız. bana bakın, burada duruyorum ve üstüme tek bir kurşun bile gelmiyor, bir tane bile gelmedi, neden? peki neden hepsinin ölmesi gerekiyor? burada durabiliyorum, görüyorsunuz.
(01.11.2006 20:17)

ben senden önce ölmek isterim

harika bir nazım hikmet şiiridir. yazar olarak piraye nazım hikmet görünmektedir.

ben
senden önce ölmek isterim.
gidenin arkasından gelen
gideni bulacak mı zannediyorsun?
ben zannetmiyorum bunu.
iyisi mi, beni yaktırırsın,
odanda ocağın üstüne korsun
içinde bir kavanozun.
kavanoz camdan olsun,
şeffaf, beyaz camdan olsun
ki içinde beni görebilesin...
fedakârlığımı anlıyorsun :
vazgeçtim toprak olmaktan,
vazgeçtim çiçek olmaktan
senin yanında kalabilmek için.
ve toz oluyorum
yaşıyorum yanında senin.
sonra, sen de ölünce
kavanozuma gelirsin.
ve orda beraber yaşarız
külümün içinde külün,
ta ki bir savruk gelin
yahut vefasız bir torun
bizi ordan atana kadar...
ama biz
o zamana kadar
o kadar
karışacağız
ki birbirimize,
atıldığımız çöplükte bile zerrelerimiz
yan yana düşecek.
toprağa beraber dalacağız.
ve bir gün yabani bir çiçek
bu toprak parçasından nemlenip filizlenirse
sapında muhakkak
iki çiçek açacak :
biri sen
biri de ben.
ben
daha ölümü düşünmüyorum.
ben daha bir çocuk doğuracağım.
hayat taşıyor içimden.
kaynıyor kanım.
yaşayacağım, ama çok, pek çok,
ama sen de beraber.
ama ölüm de korkutmuyor beni.
yalnız pek sevimsiz buluyorum
bizim cenaze şeklini.
ben ölünceye kadar da
bu düzelir herhalde.
hapisten çıkmak ihtimalin var mı bu günlerde?
içimden bir şey :
belki diyor.
(27.10.2006 12:35)

tiktak

dikdörtgen bir tahta üzerine, eşit boylara sahip çivilerin belirli bir düzenle çakılmasıyla elde edilen bir zeminde, top olarak bir para ya da düğmenin kullanılması ile oynanan bir oyundur. oyun zaten ismini topun* çıkardığı sesten almıştır.

bir futbol maçını andırır; fakat takıma ait futbolcular yoktur. çiviler bir nevi o işi görseler de hiç bir çivi iki takıma da ait değildir, ya da ikisine de aittir. bu çivilerden ikişer tanesi kale yapılmak için kullanılır. kalelere gol atıldığında top* kaybolmasın diye kale direkleri arasına ip gerildiği görülebilir.

oyuncu kimliğine sahip çivilerin çakılırken ki aralarındaki mesafe iyi ayarlanmalıdır; yoksa top* aralarından geçemeyecek ve işi zora sürecektir. zaten buradaki çivilerin amacı da oyuncunun gol atmasını sağlamaktan ziyade atmasını engellemektir. çakılan çivilerin boylarının da aynı uzunluğa sahip olması oyuncular için çok önemli bir husustur. değişik boylarda olan çivilerin arasına giren topu* oradan çıkarmak, elde kalıcı hasarlara neden olabilir.

bu oyunda çivili tahtanın sahibi daima avantajlıdır; çünkü çivileri o çakmıştır ve nerde nasıl bir zayıflık var daha iyi bilir. hücum edecekken oraları kullanmaya gayret eder. hatta bazıları özellikle çivileri özel noktalara çakmaktadırlar.böylece tek vuruşta gol atabilmektedirler.

bunların dışında çivilerin çakıldığı tahta da önemlidir. topun* zeminde kolayca kayması gerekmektedir. aksi takdirde gereksiz zorluklarla oyuncular karşı karşıya kalabilmektedir. bu oyunu oynadıktan sonra oyuncuların işaret parmaklarında geçici bir karıncalanma ve kızarma, hatta topa* abanma yüzdesine göre morarmalar görebilir.

her şeye rağmen çok eğlencelidir. e bi de kazandıysan*
(24.10.2006 12:23)

trigonometrik fonksiyonlar

trigonometrik ifadeleri kullanarak elde edilen ifadelere trigonometrik fonksiyonlar denir. altı farklı ifadesi vardır:
1) sinüs
2) kosinüs
3) tanjant
4) kotanjant
5) sekant
6) kosekant

bunların içerisinde bulunduğu ifadelere trignometrik ifadeler denir. bu ifadeler fonksiyon içerisinde kısaltmalarla kullanılırlar. öyle ki;

1) sinüs = sin
2) kosinüs = cos
3) tanjant = tan
4) kotanjant = cot
5) sekant = sec
6) kosekant = cosec

bu ifadeler bir dik üçgen temel alınarak elde edilebilirler. mesela herhangi bir açısı x olan bir dik üçgen'i ele alalım. burada trigonometrik ifadeleri incelersek;

sin(x) = karşı dik kenar / hipotenüs
cos(x) = komşu dik kenar / hipotenüs
tan(x) = karşı dik kenar / komşu dik kenar
cot(x) = komşu dik kenar / karşı dik kenar
sec(x) = hipotenüs / komşu dik kenar
cosec(x) = hipotenüs / karşı dik kenar.

buradan dikkat edilirse;
sin(x) = 1/cosec(x)
cos(x) = 1/sec(x)
tan(x) = 1/cot(x) = sin(x)/cos(x)
olduğu görülebilir.
(11.10.2006 22:25)

baytar

sagopa kajmerin kafile adlı albümündeki muazzam parçasıdır. sözler:

baytar

bu dilden firar eden her söz, yaydan çıkmış ok gibi
sözler bazen bir hazine bazen dermansız bir dert tipi
geçmiş dünden bahsetmek lezzetsiz
gelmemiş yarından hep mi şikayetçiyiz biz

aklımın ipinin ucu da kaçmış, timsah katreleri boşalsın
bir iki damla hiç değersiz
hüzün ve kaderin pençesinde bir dev nam-ı-değersiz
gece-gündüz ömürden yontar dünya dönmez yarensiz

bugün ömür yarım gün, serbest kalsın fikrim
senin tozlarını silemez tenimden ellerim
varlık ruhu terk eder gözüm gözünden ayrılınca
bendeki aşk altın misali ağırlığınca

sensiz benlik yokluk demek, kalbim sana emekçi
aşk denen illet çorak arazide tilki misal kurnaz bekçi
başım sarkıt bir mahalsiz cümle yolumun önüne taş
dudaklarını kadehe nikah eden çakır keyif dertdaş

gören der ki sel ağzına bina yapmak aptal işi
yel eserse kırmaz dişimi, kalp bir körse görmez bir şeyi
saniyeler dakikalarla yapar alışverişi
saatler seni alır benden korkarım olamaz gelişi

hasret gözümün ışıklarını söndüren alçak misafir
afitap sönük bir mum ayrılık hain bir zehir
melek yanımda yüzünü saklar felek yüzüme kaş çatar
bir tek bu hüznü sen boğarsın ipek tenin derime batsın

rüzgar saçını süpürse mest olur bakışlarım
adınla uyanır kulaklarım, yüzünle açar göz kapaklarım
en güzel şiirlerimde kaleme adını sayıklatırım
odamın hayaletisin sessizliğine aşığım

derdime çare baytarım yok
dengeme destek tut ki durayım
şafak güneşin fermanı geçer acı tatlı sayılı zamanın sancısı
ama melek bir yandan, şeytan bir yandan
başım zindan yokluk var bu kaçıncı şikayetim bilmem

kafamı duvara yasladım omuzların yanımda yok
ahbaplar maymun iştah sahibi benim içim senle tok
yok ki gücüm belki devler ülkesinde bücürüm
sessizliğinle gelir hüznüm yokluğunda gömülü ölüyüm

bu devranın binlerce sevgi müşterisinden biriyim
yalnızlığıma küfrederim, sensiz halden müştekiyim
ilelebette dönmez olsan bil ki yalnız nöbetteyim
hatalarıma savaş açtım her gün farklı kefendeyim

hayat günlük defter yaprağı hazan gelir dökülür
gelirken ne getirilir ki giderken ne götürülür
dertle anlaş deva bul, üzüntü kalbi sömürürür
yüzüne baktığım her an cennetten bahçe görülür

gülüşle şen değil gönül bucaklarında harabeler
bu hilekar tavırla geçer fena saatler
seni içeren masallarım anlatılacak kadar kısa değiller
aşk ilinde bir tarafta cüceler diğer yanda devler

derdime çare baytarım yok
dengeme destek tut ki durayım
şafak güneşin fermanıı geçer acı tatlı sayılı zamanın sancısı
ama melek bir yandan , şeytan bir yandan
başım zindan yokluk var bu kaçıncı şikayetim bilmem

meslek olanı için (bkz: veteriner)
(02.10.2006 11:48)

bir görüş kabininde

bir grup yorum türküsü. sözleri:

bir görüş kabininde

ne kadar da ufalmış bedenin, gözyaşıma sığdın sen
açlık mı yemiş ömrünü yavrum, al sütümü iç kızım

saçların beyazına mı sakladın alevini
yoksa güneş sende mi batıyor, batıyor geceleri

eriyen bedenimi düşünme, göğü giydim üstüme
yüzünü asma kederine anam, yiğitler bitmez bizde

bir ateş olup yaksa da gidişiniz, analar biter mi
ölüm toplasa da çiçekleri çiçekte tohum biter mi
(16.09.2006 04:31)

diyet

ölümle ya da yaralama ile sonuşlanan işlendikten sonra suçluya eşit derecede verilen ceza. örneğin sağ eliyle birisini yaralayan ya da öldüren birinin, diyet olarak sağ eli kesilirmiş eskiden.

ayrıca bir nazım hikmet şiiridir. kore'ye asker gönderen adnan menderes için 1959 yılında yazılmıştır.

diyet

gözlerinizin ikisi de yerinde, adnan bey,
iki gözünüzle bakarsınız,
iki kurnaz,
iki hayın,
ve zeytini yağlı iki gözünüzle
bakarsınız kürsüden
meclis'e kibirli kibirli
ve topraklarına çiftliklerinizin
ve çek defterinize.

ellerinizin ikisi de yerinde, adnan bey,
iki elinizle okşarsınız,
iki tombul,
iki ak,
vıcık vıcık terli iki elinizle
okşarsınız pomadlı saçlarınızı,
dövizlerinizi,
ve memelerini metreslerinizin.

iki bacağınızın ikisi de yerinde, adnan bey,
iki bacağınız taşır geniş kalçalarınızı,
iki bacağınızla çıkarsınız huzuruna eisenhower'in,
ve bütün kaygınız
iki bacağınızın arkadan birleştiği yeri
halkın tekmesinden korumaktır.

benim gözlerimin ikisi de yok.

benim ellerimin ikisi de yok.

benim bacaklarımın ikisi de yok.

ben yokum.

beni, üniversiteli yedek subayı, kore'de harcadınız adnan bey.

elleriniz itti beni ölüme,
vıcık vıcık terli, tombul elleriniz.

gözleriniz şöyle bir baktı arkamdan
ve ben al kan içinde ölürken
çığlığımı duymamanız için
kaçırdı bacaklarınız sizi arabanıza bindirip.

ama ben peşinizdeyim, adnan bey,
ölüler otomobilden hızlı gider,
kör gözlerim,
kopuk ellerim,
kesik bacaklarımla peşinizdeyim.

diyetimi istiyorum adnan bey,
göze göz,
ele el,
bacağa bacak,
diyetimi istiyorum,
alacağım da.
(30.08.2006 13:54)

nitrocay

bir radyo yayının sırasında tanıştığımız, şimdilerde ise bana ogame hakkındaki bildikleriyle yardım eden vampirdir. kendisine iyi uçuşlar dilerim.***
(20.08.2006 20:17)

sayfa: 1...-195-196-197-198

---

Vampircik - 2005 - 2015

sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur. sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez. yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.

sözlük sistemi ile geliştirilmiştir.