"ermiş" ve "bilge" anlamında da kullanılabilen ve bilge kişilerin adlarının başına ya da sonuna getirilmek suretiyle bir tür yaşam rütbesi de sayılabilen sözcük. özellikle tasavvufta ve bunan yola çıkarak müzikte bu şekilde kullanımıyla da yaygın bir sözcüktür.
büyükbaba da denir.
herkesin hafızasında bir dede hatırası olmayabilir. vefat etmiştir veya tanınmıyordur.
ama dedeler çok sevilirler.
oyun da bilirler
cepleri doludur. yumuşak huylu, tatlı, tonton, yakışıklıdırlar.
masalcıdırlar.* hayat tecrübeleriyle gençlere yol gösterirler.
en çok da ninelerden şikâyet(!) ederler...
mûsıkişinâsân arasında hemen hammâmîzâde ismail dedeefendi'yi tedâi ettiren kelime. ne büyük bir dâhi olduğu herkesçe malumdur. eserlerinden dede'nin şu eseri, dede'nin bu eseri şeklinde bahsetmek pek ziyâde şâhit olunan hâdiselerdendir. talebesi dellâlzâde'nin tabiriyle "ilm-i mûsikide bir deryâ-yı bî-pâyândır" (sâhili olmayan büyük deniz). eger duymayan varsa husûsiyle ferahfezâ ve hüzzâm mevlevî âyinlerini dinlemelerini istirhâm ederim.
bir torununu her zaman oğlundan daha iyi anlayan ve yardım eden akraba....
kimisi annemin babasını daha çok seviyorum der,
kimisi de babamın babasını...
ama bazıları için biri daha ağır basar, çocukluğundan beri sana hep şefkat gösteren, yol gösteren, en zor anlarında bile sevgisini maddi ve manevi her daim gösteren..onun birgün öleceği korkusu yakar yüreği, yaşlı olduğunu yakın bir zaman da bu dünyadan göçüp gideceğini kabullenmek istemezsiniz..
bir diğeri ise sadece görüntüden ibaret olandır, hep horlayan, iten, hiçbirşekilde sevgisini göstermeyen, diğer torunları arasında ayrımcılık yapan, sizin ona sevgiyle sarılıp öpmenize karşılık o tersleyen..
velhasıl o sevmediğiniz dedenin ölüm halinde olması bile üzer insanı..
babanızın babası ne de olsa, onun kanından onun canından..gene de ölmesin dersiniz ama elden birşey gelmez..hayat kısa ölüm ani, dünya fani...
Türkçe'nin çözüm bulamadığı bir soruna neden olmaktadır. Nedir bu sorun derseniz, dedenizden bahsederken o dedenizin annenizin babası mı yoksa babanızın babası mı olduğunu karşı taraf anlayamaz. Özellikle akraba ilişkilerinde herkese farklı isim vermeyi kendine âdet edinmiş Türk milleti buna nasıl çözüm bulamamış hayret ediyordum ki bir çözüm ben buldum. Açıklamalı örnek için aşağıya doğru bakınız:
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
