bir keşişin neden peder yapılmaması gerektiğine en iyi örnek olan kişi*.
martin luther 1483 yılında eisleben almanya'da doğan ve 1546 yılında gene aynı yerde ölen alman keşiş ve teoloji profesörüdür.
hemen her keşiş gibi asi, uslanmaz, düzen karşıtı ve yarı kafirdir*.
luther incili almancaya cevirirken* bir de görmüş ki vatikanın söyledikleri ile incilde yazanlar arasında dağlar kadar fark var. mesela papa denilen muhteremin cennetten arazi satmaya yetkisi yok, hatta cennetin kadastro planı bile yok. aforoz denilen uygulama ise külliyen yalan.*
başlamış bu okuduklarını cevresine anlatmaya ve tercüme ettiği incili dağıtmaya. netekim vatikanda oturan zat, yani papa leo x hazretleri bundan rahatsız olmuş. zaten bu keşişleri boş bırakırsanız ya kitap yazarlar ya da dağ başına manastır kurarlar. hemen luther'i afaroz etmemiş, önce çokca uyarmış ama luther nuh demiş peygamber dememiş ve kaçınılmaz son gerçekleşmiş. luther takipçileri bir sürü evrimden geçtikten sonra bugunkü " protestan" mezhebini kurmuşlardır.
bunları okuduktan sonra luther büyük adammış denilebilir ama her fani gibi bu kadar akılcı luther'in bile 3-5 tane kusuru bulunmaktadır. örneğin , luther için yahudilerin kanı helal, havralarının yakılması sevaptır. ayrıca kendisi "türkleri köpekten de aşağı " görmüştür* ve kadınların yarısının cadı olduğu ve görüldükleri yerde yakılmaları gerektiğini savunmuştur.*
gene de* okunması ve bilinmesi gereken bir kişiliktir.
müzisyen kimliği de olan din adamıdır. klasik bir alman tavrı olan sistematikleştirme konusunda üstad sınıfında anılabilen luther, protestanlık inancını yayma çalışmalarında müziği temele alarak dönemin ayin pratiklerinin belli kurallara bağlanmasını sağlamıştır.
yeni bir din anlayışının kurulmaya çalışıldığı reform hareketinde, dönemin önemli sosyal ve kültürel paylaşım ortamları sayılan ayinlerin, özellikle de kilise merkezli dinî törenlerin de ele alınması zaten kaçınılmazdır. bu bağlamda, dinî söylemlerin en önemli taşıyıcılarından olan müziğin de reform hareketinin amacına ulaşabilmesi adına yeniden kurgulanması gereği, açıkça ortadadır. İsviçre'deki diğer reformistler (huldrych zwingli ve john calvin) müziği yasaklama ya da çok sıkı kurallar altında kullanma yolunu seçerken, martin luther müziğin fikirleri yayma konusunda oldukça önemli bir fonksiyonu olduğunun farkında olarak:
* congregational song / geistliches erbauungslied / gemeindelied gibi yeni bir biçimin ortaya çıkması;
* dinî törenlerde latince yerine ana dil olan almanca'nın kullanılması;
* dönemin revaçtaki dünyevî şarkılarının ve formlarının birebir ilahilere uygulanması;
* müziğin bir eğitim aracı olarak yeniden ele alınması;
* matbaanın yaygınlaşmasıyla eşzamanlı olarak müziğin dolaşımının hızlandırılması;
gibi konularda çalışmalarını sürdürmüştür. Özellikle ars nova dönemiyle beraber gittikçe karmaşıklaşan müzik biçimlerini her ne kadar yapısal olarak olumladığını görsek de, yalnızca belli bir entelektüel kesime hitap ediyor olmalarına karşı çıkan martin luther, din gibi müziğin de arada herhangi bir aracı olmaksızın geniş kesimlerce anlaşılıp benimsenmesi gerektiğini savunmaktadır.
luther, her ne kadar hristiyanlık inancına yeni bir tanım getirmiş gibi gözükse de, elde bulunan materyalleri iyi yorumlayıp neyin yanlış olduğunu fark ederek bunu olumsuzlama yoluyla yeni bir tanımdan ziyade yeniden, daha meşru bir tanım ortaya koymuştur. bu açıdan bakıldığında, din ve müzik gibi unsurlar üzerinden eski fikir ve düşüncelere yeni bir bakış açısı ve farklı bir anlatım biçimi önermesi özelliğiyle, martin luther, tam bir reformist olarak görülebilir.
protestanlığın kurucusudur martin luther. yaşadığı çağda kilisenin ve ruhban sınıfının jakobenist ve keyfi uygulamalarına karşı çıkarak "muharref incil'i" yeniden yorumlamış devrimci bir ortaçağ elemanı. protestan kliselerinin kurulmasına vesile olmuştur.
yazdiklarinin dogru olmadigini söylemesi istendiginde, “kutsal kitap tarafindan ya da çok mantikli bir neden araciligiyla ikna edilmezsem, bunu yapamam. çünkü vicdanim tanri sözünün elinde esirdir ve vicdana aykiri hareket etmek de ne dogru, ne de güvenlidir. bu gerçegin üzerinde duruyor ve onda ayak diriyorum, baska bir sey yapamam, tanri bana yardim etsin" cevabini veren alman teolog.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
