- tropik bölgelere özgü, dört ayaklı olmasına karşın iki ayağını kullanarak da yürüyebilen hayvan türü. insana pek benzetilirler, bazen de insanlar maymuna benzetilir ancak bu kez bu bir iltifat değildir.
topluluk halinde yaşayan maymunlarda her topluluğun kendine özgü davranış biçimleri vardır. örneğin bir grup maymun birbirleri üzerinden ayıkladıkları parazitleri* parmakları arasında sıkıştırıp öldürürken başka bir grup o parazitleri yapraklar yardımıya ezer. bunun nedeninin her bireyin kendi grubundakilere bakarak onları taklit etmesi olduğu düşünülmektedir. (kaynak: bilim&teknik haziran 2006)
- susarak, kulaklarını tıkayarak ve gözlerini yumarak sistemden kendini soyutlamanın ya da diğer açıdan sisteme seyirci kalmanın anlatılmasında rol oynayan hayvan.
(bkz: üçmaymun)
-
--- alıntı ---
ordo (takım): primates (primatlar)
boyutları ve formları yüksek çeşitlilik gösteren, beyin organizasyonu en iyi gelişmiş memelilerdir. Çoğunluğu ağaç üzerinde (arboreal) yaşama uyum yapmıştır. göz çukurları, kapalı bir kemikle çevrelemiştir. köprücük kemikleri ve kör bağırsak, tüm türlerde mevcuttur. üyelerdeki baş parmaklar, kavrama hareketini yapmaya uygundur. parmaklarda yassı tırnaklar ya da pençe bulunur. beyindeki koku lobu küçülmüştür.
büyük bir kısım bitkisel beslenir, bir kısım da omnivordur. değişik derecelerde sosyal yaşam görülür
1. subordo (alttakım): prosimiae (İlkel maymunlar)
gececi türlerde gözler büyüktür, retinalarında çubuk hücrelerinin olmaması nedeniyle renkleri ayırt edemezler. burun uçları nemlidir. üremeleri periyodiktir. doğum sonrasında yavruya, çoğunlukla anne tarafından bakılır.
1. familia (aile): lemuridae (lemurlar)
ortalama bir kedi büyüklüğündedirler. arka bacaklar, ön üyelerden daha uzundur. bitkisel ve etçil beslenirler. ağaçlarda yaşarlar. Çoğu türünde kuyruk oldukça uzamıştır. koku lobları en gelişmiş yapıdaki gruptur.
lemur catta (halkalı kuyruklu lemur)
microcebus murinus (fare maymunu)
2. familia (aile): tarsiidae (makiler)
baş yuvarlak, gözler büyük, kulaklar büyük ve çıplaktır. gözler, yüzü neredeyse bütünüyle kaplar. beyinlerinde kıvrım bulunmaz. boyunlarını 180 derece döndürebilirler. topuk kemiği uzamıştır. el ve ayak parmakları, ince ve uzun yapılı olup, uçları disk şeklinde genişlemiştir. kuyruk ince-uzun yapıdadır, ucunda püskül şeklinde kıllar bulunur.
tarsius spectrum (maki)
diğer aileler: tupaiidae, indriidae, daubentoniidae, lorisidae ve galagidae
2. subordo (alttakım): simiae (maymunlar ve İnsansı maymunlar)
baş yuvarlak, gözler öne dönüktür. gözlerin bu konumu sayesinde binoküler (iki gözün görüş alanının geniş bir açıyla çakışması sonucu derinlik sahibi) görüşe sahiptirler. kulaklar insanlarınkine benzer. yüzde, üyelerin iç ve alt kısımlarında ve memeler çevresinde kıl bulunmaz. mimik kasları iyi gelişmiştir. burun uçları nemli değildir. el ve ayaklar, kavramaya elverişli durumdadır. deride gerçek ter bezleri bulunur. buna karşılık, koku bezleri az gelişmiştir.
superfamilia (üst aile): ceboidea (yenidünya maymunları)
burun delikleri arasındaki mesafe geniştir. başparmak ve işaret parmağı, halka oluşturacak şekilde bir araya gelemez. ağaçta yaşama bir uyum olarak, çoğu türünde kuyruk uzundur.
1. familia (aile): cebiidae (sebuslar)
başları, uzun ve koyu renkli kıllarla örtülüdür. Ön ve arka üyeler aynı uzunluktadır. kuyruk, bütünüyle kıllarla kaplıdır. Örümcek maymunlarında, kavrama yeteneği çok gelişmiş olan kuyruk, beşinci bir üye gibi kullanılır. ormanlık bölgelerde yaşarlar.
cebus albifrons (beyaz alınlı sebus)
ateles spp. (örümcek maymunu)
2. familia (aile): callithricidae (pençeli maymunlar)
arka üyeler, ön üyelerden daha uzundur. uzun ve fırça şeklindeki kuyruklarının kavrama özelliği yoktur. kulakları uzundur. kulak, baş ve omuzlar üzerinde püskül şeklinde kıllar bulunur. gündüz işlektirler ve omnivor beslenirler. ağaçlardan çok ender olarak yere inerler.
callithrix flaviceps (marmoset)
superfamilia (üst aile): catarrhina (eskidünya maymunları)
burun delikleri birbirine yakındır ve aşağıya bakar. ağızlarında her zaman 32 diş bulunur. gibbonlardan itibaren kuyruk bulunmaz. kuyruk, eğer varsa, kavrayıcı özellikte değildir.
1. familia (aile): cercopithecidae (köpeksi maymunlar)
göğüs kemikleri dar, göğüs kafesi çıkıktır. kuyrukları bulunur. yüzleri çoğunlukla çıplaktır. bazı türlerde erkekler, dişilerin dikkatini çekmek amacıyla renkli vücut bölgelerine sahiptir.
macaca spp. (makak)
rhesus mulatta (rhesus)
papio spp. (babun)
mandrillus spp. (mandril)
2. familia (aile): colobidae (burunlu maymunlar)
arka üyeler, kollardan daha uzundur. kuyrukları uzun yapılıdır. elde başparmak çoğunlukla körelmiştir. mideleri büyük ve çok bölmelidir. azı dişleri, enine oluklu ve çiğnemeye uygun yapıdadır.
nasalis larvatus (uzun burunlu maymun)
rhinopithecus spp. (altın maymun)
3. familia (aile): hylobatidae (gibbonlar)
baş küçük ve yuvarlak yapılıdır. Ön üyeler, arka üyelerden daha uzundur. ancak bacakları, vücuda oranla diğer maymunlardan çok daha uzundur. kuyrukları bulunmaz. ağaçlarda çok hızlı hareket edebilirler. bağırırlarken, göğüslerinde bir kese şişer.
hylobates spp. (gibbon)
4. familia (aile): pongidae (goriller, İnsansı maymunlar)
vücut ve kan yapısı, beyin organizasyonu ve dna dizilimi bakımından, insanlara en yakın gruptur. kuyrukları bulunmaz. kollar, bacaklardan daha uzundur. Üyeler ve özellikle de omuzlar, bütünüyle uzun kıllarla örtülüdür.
gorilla gorilla (goril)
pongo pygmaeus (orangutan)
pan troglodytes (şempanze)
--- alıntı ---
- baktıkça kendimi kötü hissettiğim yaratıklar. sorun sevmemem falan değil de, sanki biz evrim yolculuğunda onları geride bıraktık gibi, en yakın akrabamız onlarmış gibi düşünüp suçlu hissediyorum. ama giden değil kalandır terk eden, belki de onlar evrim geçirmeyi falan reddedip bizi yarı yolda bıraktılar biz de başımızın çaresine bakmak zorunda kaldık. belki bir gün bir primat hadi gelin ateş yakalım dedi, bir maymun amaan ne gerek var kıllıyız işte ne güzel diye karşı çıktı, bunu duyan az kıllı insanlar ayrı bir grup oluşturup ateşin çevresine dizelendiler. olur olur yani. maymunları sevelim.
Vampircik - 2005 - 2015
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
sözlük sistemi ile geliştirilmiştir.
