- bruce jun fan lee (27 kasım , 1940 — 20 temmuz , 1973). Ünlü Çin kökenli aktör ve kung fu savunma sanatı ustası. lee jun fan kantonesce adı.
bruce lee, amerika doğumlu Çin kökenlidir. san francisco'daki chinese hospital hastanesinde dünyaya gelmiştir. babası lee hoi-chuen Çinli, annesi grace lee yarı alman yarı Çinlidir. bruce lee jeet kune do (türkçe durduran yumruk yolu) adını verdiği bir savunma sanatı sistemi geliştirdi.
dan
sifu yip man'dan hong kong şehrinde ilk savaş sanatları eğitimi aldı. 20 temmuz 1973 hong kong'da beyninde oluşan ödem sonucu hayatını kaybetmiştir.
hayatı :
san francisco'da doğan lee'nin asıl adı lee jun'dır. İsmini doğumunda hazır bulunan doktor verdi. babası ve annesi, Çin operasında oyuncuydu. lee doğduğunda, bir turne için birleşik devletlerde bulunuyorlardı. doğuştan sağ bacağı diğerinden kısaydı. ailesi, sakatlığının üstesinden gelebilmesi için kung fu öğrenmesini istedi. 6 yaşındayken bile ilerideki hırçın, sert karakterini belli ediyordu. lee kung fu tekniklerini bilinçsiz bir şekilde öğrenmeye başladıktan sonra, 1954'de ünlü kung fu ustası sifu yip man’ının öğrencisi olarak wing chun sistemini çalışmaya karar verdi. İlerleyen zamanlarda da wing chun sistemine boks çalışmalarını da eklemeye başladı.
sık sık karıştığı sokak kavgalarından dolayı kötü bir şöhret edinince doğduğu amerika birleşik devletleri'ne gider. washington Üniversitesi'nin felsefe bölümüne yazılır. bir yandan okula devam ederken, bir yandan da amerikalılara Çin kültürü'nün zenginliğini anlatmak için o güne kadar Çinlilerden başkasına öğretilmesi yasak olan olan kung fu dersleri vermeye başlar. bu amaçla kendi adını taşıyan jun fan kung fu adında bir okul açar. bu spor okulu 1963 yılına kadar açık kaldı. yine aynı yıl amerikalı linda emery ile evlendi. lee daha sonra oakland’da ikinci okulunu açtı. burada geniş bir kitleye, amerikalılara yabancı olan bu sanatın ne kadar geniş içerikli ve derin felsefeye sahip olduğunu ispatladı.
İlk uzun metrajlı filmi; Çinli prodüktör raymond chow’un yeni kurduğu film şirketi golden harvestla çekilen için big boss(büyük patron)dur. film hong kong ve güneydoğu asya bölgesinde şimdiye kadar kırılmış tüm gişe rekorlarını alt üst ederek büyük bir patlama yaptı. bunun üzerine asya milliyetçiliğinin işlendiği fist of fury(Öfkeli yumruk) filminde oynadı. lee'nin bu filmlerinde kendisine özgün stilini de görmek mümkündür. hong kong film sanayinde avantür filmlerin hareketli sahnelerine bruce lee'nin hollywood tecrübesi ile olağanüstü koreografileri yeni bir boyut kazandırmıştır. dönemin süper starı wang yu bile onun altında bir role razı hale gelmişti. büyük usta çekilen filmin güzel olması için dövüş sahnelerinin koreografisini düzenlerken gece gündüz demeden çalışıyordu. hareketli sahneler için uzun plan çekimler yapar, yüksek tekmeler kullanır, escrima’nın (silahlı dövüş sanatı) nunchaku, bo, kali, bıçaklar ve küçük Çin okları gibi tüm silahlarını kullanarak dövüş sahnesini olağanüstü artistlik figürlerle süslerdi.
bruce lee kalitesi ile kung fu sineması sektörüne yeni bir boyut kazandırdı. escrima ustası dan inosanto, lee'nin özgün stili jeet kune do’nun kesinlikle gösteriye yönelik olmadığını, aksine çok gerçekçi, fantezisi olmayan, vücut hareketlerinin işlevine uygun bir spor olduğunu söyler. lee'nin komple bir sporcu olduğunu, jeet kune do’nun da gerçek bir dövüşte çok etkili bir sistem olduğunu hararetle savunur. bunun yanında bruce lee’nin de çok iyi bir aktör olduğundan, dövüş sanatını beyaz perdede fantastik bir şov olarak seyirciye sergilemeyi becerebildiğini söyler. İşte bu yüzdendir ki; filmleri dünya sinema klasikleri arasına girmiştir.
bruce lee’nin üçüncü filmi way of the dragon(ejderin yolu) oldu. bu filmde lee'nin yanında yardımcı oyuncu olarak, amerikada yedi defa karate şampiyonu olmuş chuck norris’i görüyoruz. filmin final mücadelesinde ise adeta karate ve kung fu'nun üstünlük mücadelesi sergileniyor. bruce lee'nin her filminde bir diğerine nazaran yenilikler göze çarpmaktadır. bruce lee’yi zirveye taşıyan film ise, dan İnosantio ve kerim abdül cabbar ile game of death(Ölüm oyunu)dur. amerikan filmlerinde başrol oynamayı çok isteyen ancak bunu başaramayan lee, dördüncü filmini çekerken amerikalı yapımcılardan başrol oynayacağı bir film teklifi geldi. bunun üzerine sanatçı Ölüm oyunu filmini yarıda bırakarak, Çin-amerikan ortak yapımı olan enter the dragon(ejder kalesi) filmini çekti. amerikan sinemasında ve uzakdoğu film sanayinde süper starlığa yükselen lee Ölüm oyunu adlı filmini tamamlayamadan öldü.
-vikipedia-
edit:
bruce lee amerika'da warner bross şirketinin teklifi üzerine -kung-fu- adlı dizinin çekimleri için anlaşma imzalar. fakat anlaşma iptal edilir gerekçe ise bruce lee'nin çinli olmasıdır, dizi daha sonra david carradine devam eder.
ilk film çalışmaları yardımcı oyunculukla başlayan bruce lee yeşil eşekarısı adlı filmde amerikalı bir ajanın keito adlı japon yardımcısı rolünü canlandırmıştır. bu filmin hongkong'daki gösterimleri keito'nun maceraları ismiyle olmuştur.
bu tarihten sonra raymond chow ile çalışan bruce lee jeet kune do adlı halen dan inosanto tarafından kalifornia'da çalıştırılmakta olan savaş sanatı tekniğininde kurucusudur.
ölümü ise hala tartışma konusudur.
- kendisi ile benzer akıbeti paylaşmış sinema oyuncusu oğlu için; (bkz: brandon lee)
- küçükken dövüş sanatlarına merak salmamı sağlayan çığlıklarını atarak rakiplerimi korkuttuğum sürekli sekme hareketini çok sevdiğim jeet kune do tekniğinin kurucusu amerika doğumlu çinli kung fu ustası keşke yaşasaydı uleyn
- çocukluğumuzun kahramanı, o çağlarda huaaaauhaa diye bağırarak cesaretlenmeyi öğrendiğimiz, halk arasında buruşli, burujli, buruçele gibi isimleri bulunan kung-fu ustası
- Batı sinemasında ilk kez bir beyaz tenliyi pataklayan sarı tenlidir kendisi. İyi adam olması babında yani.
Oldukça karizma bir heykelide dikilmiştir.
Vampircik - 2005 - 2015
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
sözlük sistemi ile geliştirilmiştir.
