yurtseverlik olarak da adlandırılabılır. milliyetçilikle karıştırılmaması gerekir. ırk, din, mezhep ayrımı gözetmeden ülkesine ve hakına sevgi ve sadaktle bağlılığı gerektirir.
her ne kadar hemen hepimiz şu sıralar abd?ye sempati ile bakmasak da abd'yi ayakta tutan en büyük olgu ?vatanseverlık? kavramı altında bütün yurttaşlarını bir arada tutmayı başarabilmesinde yatmaktadır (artık daha nadir olarak yaşanan zenci-beyaz çatışması bu durumla bir tezat oluşturuyor gibi görünse de afro-amerikan abd vatandaşlarının yurtseverlikleri gözden kaçmamalı)?
alt kimlik ? üst kimlik ? yan kimlik gibi kavramların havada uçuştuğu bir dönemde hepimizin sahip olması gereken duygu. bu duygu bir toplumda güçlü olduğunda ülkenin gerçek anlamda bağımsızlığı da gerçekleşmektedir.
vatanseverlik denince akla aynı zamanda vatanhainliği gibi bir kavram da gelmekte. herkes bu konuda farklı bir fikre sahip olabilir ama vatanseverlik ve vatanhainliğinin ne olduğunu en güzel açıklayanlardan biri nazım hikme?tir:
evet, vatan hainiyim, siz vatanperverseniz, siz yurtseverseniz, ben yurt
hainiyim, ben vatan hainiyim.
vatan çiftliklerinizse,
kasalarınızın ve çek defterlerinizin içindekilerse vatan,
vatan, şose boylarında gebermekse açlıktan,
vatan, soğukta it gibi titremek ve sıtmadan kıvranmaksa yazın,
fabrikalarınızda al kanımızı içmekse vatan,
vatan tırnaklarıysa ağalarınızın,
vatan, mızraklı ilmühalse, vatan, polis copuysa,
ödeneklerinizse, maaşlarınızsa vatan,
vatan, amerikan üsleri, amerikan bombası, amerikan donanması topuysa,
vatan, kurtulmamaksa kokmuş karanlığımızdan,
ben vatan hainiyim.
yazın üçsütun üstüne kapkara haykıran puntolarla :
nâzım hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ.
türkiye'de en kolay olunan şeyin* ideolojisi. bunun için öyle birikimli olmanıza, kendinizden bir şeyler riske etmenize, bir şeyler okumanıza falan gerek yoktur. talancının, hırsızın, adi suçlunun bile asla düşmeyen kalesidir. en güzel yanı ise kendinizi bu gruba soktuktan sonra dilediğinizi vatan haini ilan etme hakkına sahip olmanızdır.
dr. johnson'un ta 18. yüzyılda söylediği "vatanperverlik edebiyatı, bir rezilin son sığınağıdır" sözü, bakın çevrenize, bugün de değerinden bir şey kaybetmemiştir.
vatansever olunmaz, vatansever doğulur. vatan dediğin de topraklarla, sınırlarla, onun bunun ne dediğiyle ilintilendirilemez. vatansever olmak, üzerinde yaşadığın coğrafyaya sahip çıkmaktır. insanıyla, kültürel zenginliği ve çeşitliliğiyle, tarihiyle ve o tarihin yetiştirdiği karakterlerle...
bugünlerde, sadece türkiye'de değil tüm dünyada "yükselmesi istenen trend" gereği vatanseverlik tu kaka ediliyorsa, önce size bunu empoze edenlere bakmak gerekir. onlar, çocuk katilleri, sözüm ona ülkesinin çıkarlarını korumak için başkasının vatanlarını istila edenler, askerle, silahla bombalarla yapamadıklarını ticaretle, parayla yapanlar, onu da başaramıyorlarsa aydınları ve toplumların ileri gelenlerini kullananlardır. ne acıdır ki, bunları yapanlar vatansever filan değil, alenen faşisttir ve kalkıp sizi faşistlikle suçlarlar.
aile vatanını seviyorsa, sahiplenmişse bir şeyleri, evladına bunu verir. aşıyı alan çocuk bu yönde gelişir. bunun için oturmuş bir kültür, sosyal güç, sarsılamayacak temeller, güçlü bir inanca ihtiyaç vardır.
örneğin amerika'da vatan kavramı olmadığı için pek vatansever göremezsiniz. bunun sebebi vatansever doğmamaları değil, ülkenin süregelen bir bütünlüğü olmamasıdır. zira orada her kültür karışımıştır. meksikalısı, hintlisi, çinlisi, japonu, ingilizi bir araya gelmiş ve "birleşik" devletleri oluşturmuştur. her ne kadar rambolarla, er ryan'larla bir vatansever kitlesi yaratılmaya çalışıldısa da bu pek başarılamamıştır. sokakta sorsanız ırak'ta savaşın bittiğini ya da vietnam'daki savaşı kazandıklarını söyleyecek pek çok kişi vardır. birlik yoktur, birbirlerin önemsemezler.
türkiye'de pek çok kişi vatanseverdir. zira türkler pek çok zorluk yaşamış ve vatan kavramının ne denli önemli olduğunu anlamışlardır. aynı zamanda süregelen kültürlerinde vatanın, milletin birliğinin önemini çocukluktan itibaren öğrenmiştirler. eh tabi son zamanlarda bunca yıldır bir olmuş milleti ipten saptan sebeplerle bölme çabalarından sonra herkes kendine göre vatansever olmaya başlamıştır.
tek dostumuzun yalnız ve yalnız kendimiz olduğunu anladığımızda umarım her şey için geç olmaz.
Vatanını sevmek güzel bir şeydir; herkes vatanını sevmelidir. İnsanların sevgi anlayışları farklı olabildiği için, tabiatıyla vatanseverliğin değişik yorumları ortaya çıkmıştır. Öyle ki, birinin vatanseverliği, bir diğer vatansever tarafından vatan hainliği olarak bile değerlendirilebilmektedir.
Kimse, kimsenin sevgi anlayışını benimsemek zorunda değildir; aynı zamanda, hiçbir kimse bir diğerinin vatanseverliğini yargılayamaz. Sen doğru bildiğin yolda ilerle ve onu savun, ben de kendiminkinde ilerleyeyim ve onu savunayım; savunurken her ikimiz de birbirimizin konumlarımıza saygı duyalım. Zira, "konuma saygı duymak" erdemli bir davranıştır; erdemli bir muhalife sen de tahammül edebilirsin, ben de tahammül edebilirim. Ne sen beni ademe mahkum etmek* için elinden geleni yap ne de ben senin için böyle bir şey yapayım. Kardeş kardeş yaşayalım; farklı tondaki-renkteki sesler olarak her birimiz kendi şarkımızı söyleyebiliriz. Hatta bakarsın, bir gün gelir aynı şarkıyı bile söyleyebiliriz; erdemli muhalifler olarak farklı seslerle de olsa aynı şarkıyı söylemek ikimizin de hoşuna gider, değil mi?
Sen, belki hak bildiğin yolda yürürken rahatsız edildiğini düşünürsün bazen; belki bazen ben de incitildiğimi düşünürüm. Olabilir... Ama ne olursa olsun, gel, ikimiz de birbirimiz için "Bana hakk-ı hayat tanımıyor."* diye düşünmeyelim. Varsa bir mücadelemiz, bu mücadelemizin tamamen fikri bir mücadele olduğunu ispatayalım davranışlarımızla. 10 sene, 20 sene, 30 sene, 40 sene hep aynı tutarlı çizgide kalalım; bir o yana, bir bu yana dönmeyelim. Hayatta bir duruşumuz olsun ve bu duruşumuz karşımızdakine -özellikle de muhaliflerimize- emniyet/güven telkin etsin. Bunun için gayret edelim. Ben seni seveyim, istersen sen de beni sev...
Mert olabilmek ikimiz için de bir gaye olsun. Dünya ve ahalisi, merde de, merdane sözlere ve davranışlara da her zaman ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacı arttırmak ikimize de bir şey kazandırmaz; azaltmak ise hem sana, hem bana hem de dünya ve ahalisine çok şey kazandırır...
Mesele, kuru bir vatanseverlik meselesi değil azizim! Asıl mesele, perde ardındaki 'sen' ve 'ben' meselesidir. Ezelden geldik, ebede gidiyoruz; öbür dünyaya kardeşçe de gidebiliriz, düşmanca da. Gel, kardeşçe gidelim diyorum ben. Ne dersin, çok şey mi istiyorum?*
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
