wachoswki kardeşlerin beyaz perdeye taşıdığı, david lloyd'un çizgi-romanından uyarlanmış film. görsel yönden doyurucu ve alışılmadık düzeyde politik olması film'i çok çekici kılıyor.
filmdeki vendetta karakteri guy fawkes'dan esinlenmistir. guy fawkes ise 5 kasım 1605 te ingiliz parlementosunu yok etmek için bir bombalama eylemi yapmaya çalışmış ve yakalanıp asılmıştır.
ayrıntılı bilgi için:
http://www.bonefire.org/guy/index.php
ününü daha çok çizgiromanlarla kazanmış ingiliz yazar alan moore tarafından yaratılmış, büyük bölümü david lloyd tarafından çizilmiş çizgiroman serisi. 1982 - 1985 arasında ingiliz warrior dergisinde siyah-beyaz olarak yayımlanmış, bu derginin kapanmasından sonra dc comics tarafından - önce warrior'daki ilk bölümlerin renklendirilmiş baskıları yayımlandıktan sonra - tamamlanmıştır. moore'un, çizgiromanını yaratırken thatcher'ın ingiltere'de iktidara gelmesinden sonra oluşan yeni muhafazakarlık'tan etkilendiği çok açıktır. çizgiroman, nükleer bir savaş sonrası ingiltere'de geçer. ingiltere, 1983 yılında iktidara işçi partisi'nin gelmesiyle nükleer silahlarını kaldırdığı için savaşın içinde yeralmaktan kurtulur, ama dolaylı etkilerinden uzak kalamaz. yiyecek sıkıntısı, kargaşa ve şiddet her yeri kaplamışken norsefire adlı faşist bir parti iktidarı ele geçirir ve gayler, solcular vb hoşuna gitmeyen herkesi tıktığı, işkence ettği, üzerinde deneyler yaptığı ve ortadan kaldırdığı toplama kampları, tamamen hükümet kontrolünde bir medya ve planlı bir ekonomi ile iktidarını pekiştirir. olaylar, artık toplama kamplarının işini bitirdiği 1997 yılında başlar. heryerin kapalı devre kameralarla izlendiği, her yerde söylediğiniz her şeyin dinlendiği gizli mikrofonların bulunduğu, sürekli hükümetin başarılarını anlatan yayınların yapıldığı alternatif bir londra'da kendisine v diyen bir terörist fahişelik yaptığı için evey adında genç bir kadını öldürmek üzere olan özel bir polis grubundan parmakadamları* öldürür ve onu kurtarır. sonra da bir yandan evey'i eğitirken bir yandan da hükümetin sembolü olan bütün bürokratik yapılara yönelik bombalı eylemlerine başlar. hikaye ilerledikçe v'nin geçmişte, bir toplama kampında üzerinde deneyler yapılmış bir mahkum olduğunu ve bu kampta görev yapmış herkesi tek tek öldürdüğünü, sonrasında da öfkesini sisteme yönelttiğini öğreniriz. v, temelde hükümetin fiziksel baskı ve medya aracılığı ile hissizleştirdiği, özgürlük kavramını unutmuş insanları yeniden özgür olmaya, kendi kaderlerini ellerine almaya çağıran bir anarşisttir.
peki v neyi simgeler? duruma göre victory*, villain*, victim*, vendetta*, roma rakamı olarak v... v, bunların hepsidir. v'nin gerçek kimliğini hikayede öğrenemeyiz, zaten önemi de yoktur. o bir semboldür. ön planda özgürlüğün sembolü. insanların tüm umutlarını yitirdiği bir zamanda ortaya çıkmış, yeni bir özgürlük umudu olmuştur. o da bakunin'in 'yıkma dürtüsü yapıcı bir dürtüdür' sözünü minval almış, önce mevcut olan bozuk düzenin yıkımını kendisine hedef seçmiştir.
2006 yılında warchowski kardeşler tarafından natalie portman ve hugo weaving'in başrollerinde oynadığı bi sinama uyarlaması yapıldı. umarım warchowski'ler v'nin politik içeriğini minimale indiren bir aksiyon filmi yaratmak hatasına düşmemişlerdir.
wachowski kardeşlerin eşsiz yeteneği bir kez daha beyaz perdeye bu film aracılığı ile yansımıştır. derin ve hep (genellikle derin) bir felsefeye dayanan filmler yapan wachowski kardeşler, v for vendetta filminde de pek çok metafora, ironiye ve sembole yer vermiştir. ayrıca shakespeare'den de alıntılar yaparak konuşan "v", henüz filmin başındaki sahnelerden itibaren izleyicinin beğenisini kazanıp, kendisine hayran bırakır.
senaryosunun orjinalliği ve ikinci perdedeki duygulsal shneleriyle beni ağltan, dahi wachowski biraderlerin müthiş filmi. özellikle ikinci perdede anlatılanlar mücadele etmenin ne denli önemli olduğunun ve dünyanın haksız bir sömürüye uğradığının göstergesi niteliğindedir.
karşı çıkılan iktidarın omnipotent olması, iktidar odaklarının başındakilerin arketiplere uygun şekilde kendi alanıyla ilgili kötülüğü (ve sadece kötülüğü) temsil etmesi yüzünden ortalama bir yetişkin üzerinde gerçek hayata yansıyacak etkisi olması zor olan film.
aynı zamanda iktidar odaklarının kim olduğunu, kimden nefret edilmesi gerektiğini insanın gözüne sokarcasına anlatan film.
bu özellikleriyle gerçek hayattaki karmaşık güç ilişkilerini adeta karikatürize bir şekilde verir. çağımızın herkesin herkese karşı devletliği şeklinde betimlenebilecek toplumsal yapısına karşı bir çözüm üretmez.
bir masal, iyinin kötüye karşı mücadelesi tadında izlenebilir, hatta izlenmelidir. natalie portman'ın güzelliği* bir kere daha görülmüştür ve hayran olunmuştur.
aynı zamanda bu filmi * daha detaylı hikaye eden bir de çizgi romanı vardır. filmi izleyerek oluşabilecek soru işaretlerini noktaya çevirebilmek için kitabının da alınıp okunması gerekmektedir.
2005 yılı yapımı film, ülkemizde "v" adıyla oynamıştır. evey karakterini natalie portman, v'yi ise hugo weaving oynamıştır. senaryoyu yazan andy ve larry wachowski kardeşler weaving ile daha önce the matrix'te de beraber çalışmışlardı. göremediğim ve farkına varamadıklarım da dahil pek çok göndermede bulunan filmde kırmızı ve siyah renkler hakimdir.
film guy fawkes'un eylemiyle ilgili olan "remember remember, the fifth of november" diye başlayan şiirle başlar*. filmde v harfinin üzerinde çok durulur ayrıca, evey ismi bile gayet v'li bir isimdir farkındaysanız. hele ki v'nin, içinde v ile başlayan 49 tane sözcük geçen muhteşem tiradı tekrar tekrar dinlemeye değerdir. altyazıyı falan boşverip direkt adamı dinleyin derim ben, sonra geri alıp sözleri okursunuz imkanınız varsa.
film için saçlarının kesilmesini kolaylıkla kabul eden natalie portman'ın o haliyle de gayet güzel ve sevimli olduğu gözlerden kaçmazken, natalie'nin ingiliz aksanı çalıştığı bilgisi de ayrı bir nokta. bu kızda gelecek görüyorum. leon'dan belliydi zaten.
evey karakterine acırken v'ye hayran kalmamak elde değil aslında. tüm karizması, kültürü, gücü, dayanıklılığı, bilgisi, yeteneği ile dikkat çekiyor v. ayrıca filmden sonra ortası yuvarlak biçimde delinmiş ve o boşlukta yumurta pişirilmiş ekmek yemek isteyebilirsiniz.
etkilendiğim bir sahne de (merak etmeyin pek ilerde değil, ondan spoiler demiyorum) the count of monte cristo filminden bahsettikleri sahnedir. diyaloğu alıyorum:
v: did you like it?
evey: yeah. but it made me feel sorry for mercedes.
v: why?
evey: because he cared more about revenge than he did about her.
bir başka alıntım da şu v'li paragraf olacak:
"voilà! in view, a humble vaudevillian veteran, cast vicariously as both victim and villain by the vicissitudes of fate. this visage, no mere veneer of vanity, is a vestige of the vox populi, now vacant, vanished. however, this valorous visitation of a by-gone vexation, stands vivified and has vowed to vanquish these venal and virulent vermin van-guarding vice and vouchsafing the violently vicious and voracious violation of volition... the only verdict is vengeance; a vendetta, held as a votive, not in vain, for the value and veracity of such shall one day vindicate the vigilant and the virtuous."
bu maskenin altında bir yüz var...
ancak benim değil.
ne altındaki kaslardan daha "ben"dir o yüz...
ne de altındaki kemiklerden.
bu maskenin altında
etten daha fazlası var.
bu maskenin altında
bir fikir var!
ve fikirler kurşun geçirmez!..
hatırla, 5 kasım'ı hatırla
barut ihanetini ve komplosunu
zaten aklım almaz
barut ihanetinin neden unutulacağını
ama ya adam?
biliyorum, adı guy fawkes idi...
bu ülkeye neyin unutulduğunu anımsatmak için.
400 yıldan fazla bir süre önce, bu vatansever, kasımın 5'ini...
ebediyen hafızamıza kazımayı diledi.
hayali, eşitlik, adalet ve özgürlüğün kelimelerden öte olduğunu...
dünyaya anımsatmaktı.
kelimeler görece kavramlardır.
eğer bir şey görmüyorsanız…
ve biliyorum; 1605'de parlamento binası'nı patlatmaya çalıştı.
ama kimdi gerçekte?
neye benziyordu?
bize fikirleri hatırlayın dendi, adamı değil.
çünkü bir adam başarısız olabilir.
yakalanabilir, öldürülebilir ve unutulabilir.
ama 400 yıl sonra...
bir fikir hâlâ dünyayı değiştirebilir.
fikirlerin gücüne bizzat şahit oldum.
fikirler adına öldürülen ve
fikirleri savunurken ölen insanları gördüm.
yalnız,
bir fikri öpemez
ona dokunamaz
veya onu tutamazsınız.
fikirler kan ağlamaz.
acıyı hissetmezler.
sevmezler.
diyorum ki, bu gece o rıhtımlara gidip abd’ne ait her şeyi yerle bir edelim!
kim benimle birlikte?
söyleyin, hanginiz benimle?
her şeyi ama her şeyi olan bir ülkeydi orası...
ama şimdi, 20 yıl sonrası, ne olacak?
dünyanın en büyük cüzamlı topluluğu!
başlattıkları savaş değildi.
saldıkları veba değildi.
hüküm'dü.
kimse geçmişinden kaçamaz.
kimse hüküm'den kaçamaz.
toplumlar, kendi devletlerinden korkmamalı.
devletler, kendi toplumlarından korkmalı.
bina nasıl bir sembolse, onu yıkma eylemi de bir semboldür.
sembollere anlam kazandıran insanlardır.
tek başlarına semboller anlamsızdır ama yeteri kadar insanla...
bir binayı havaya uçurmak dünyayı değiştirebilir.
şiddet iyi amaçlar için kullanılabilir.
bu maskenin altında bir yüz var...
ancak benim değil.
ne altındaki kaslardan daha "ben"dir o yüz...
ne de altındaki kemiklerden.
bu maskenin altında
etten daha fazlası var.
bu maskenin altında
bir fikir var!
ve fikirler kurşun geçirmez!..
bu gece size en ciddi
yeminimi ediyorum...
adalet hızlı olacak...
dürüst olacak....
ve merhametsiz olacak.
5 kasım 1605 tarihinde guy fawkes İngiltere parlamentosunu bombalama girişiminde bulunur. bu olay tarihe barut komplosu olarak geçer. fawkes barut dolu fıçıları patlatamadan yakalanır ve idam edilir. aradan 400 yıl geçer. matrix filminin yapımcıları olan larry ve andy wachovski kardeşler bu sefer de alan moore un v for vendetta isimli çizgi romanını sinemaya uyarlayacaklardır.
20. yüzyılın sonunda nükleer savaş olmuştur. İngiltere bu savaş esnasında toplama kamplarında insanlar üzerinde mendel’in genetik araştırmaları tarzında araştırmalar yaparlar. bu uğurda çok insan katledilir. kampta patlama olur. bir kişi kamptan kaçmayı başarır.
yıl 2004. 5 kasım. filmin başrol oyuncusu v bir kadını tecavüze uğramaktan kurtarır ve o gece kadının gözü önünde tschaikovsky nin bir uvertürü eşliğinde adalet binasını bombalar. İktidar yanlısı bir televizyon kanalını tek başına basar. halka akıllardan çıkmayacak bir konuşma yapar:
toplumlar, kendi devletlerinden korkmamalı. devletler, kendi toplumlarından korkmalı. bina nasıl bir sembolse, onu yıkma eylemi de bir semboldür. sembollere anlam kazandıran insanlardır. tek başlarına semboller anlamsızdır ama yeteri kadar insanla... bir binayı havaya uçurmak dünyayı değiştirebilir.
bir sonraki sene guy fawkes in İngiltere parlamentosunu havaya uçurma girişiminin 400. yılında çok büyük bir topluluk parlamento binasını basarlar. anarşi baskıcı, sömürgeci iktidarın sonu olur.
filmin başrollerini hugo weaving ve natalia portman paylaşıyorlar. devlet anlayışınızı yeniden gözden geçirmenizi sağlayabilir.
alan moore ve david lloyd'un çizgi romanından uyarlanmış nefes kesici film.
aynı zamanda son dönemlerde hayalgücünü eyleme çağıran "yüzde52" namıyla maruf anarşist gruba da esin kaynağı, isim babası olmuştur.
(ikili tekrar 13.08.2007 11:50 ~ 13.08.2007 11:55)
Alan Moore'un imzasını taşıyan bir diğer çizgiroman şaheseri.Aynı zamanda filmi çekilmiş ve benim gözümde Batman Begins'ten sonra en iyi çizgiroman uyarlaması film seviyesine yükselmiştir.Filmde Hugo Weaving in muhteşem sesiyle hayat bulan "V" ,birsürü önemli mesaj vermesinin yanısıra insanı sorgulamaya,düşünmeye sevk ediyor.
Hele filmde öyle bir sahne vardır ki,izleyen herkesin hafızasına kazınacağından eminim
V bir gurup asker ve ülkenin askeriyeden sorumlu bakanıyla* karşı karşıyadır.Maskesini çıkarmaz,bunun karşılığında ateş açılır.Bütün şarjörler üstüne boşaldıktan sonra eğilir,nefes alıp verir ve diğerleri şarjörlerini dolduramadan hepsini öldürür.En son bakan tabancasıyla V ye iki el ateş eder."Die,die.Why don't you die" der.Ve V yaklaşır,kanımca film tarihindeki en karizmatik ve anlamlı sözlerden birini sarfeder:
"Beneth this mask there is more than flesh..Beneath this mask there is an idea..And the ideas are bulletproof"
"Voilà! In view, a humble vaudevillian veteran cast vicariously as both victim and villain by the vicissitudes of Fate. This visage, no mere veneer of vanity, is a vestige of the vox populi, now vacant, vanished. However, this valorous visitation of a bygone vexation stands vivified and has vowed to vanquish these venal and virulent vermin vanguarding vice and vouchsafing the violently vicious and voracious violation of volition! [bir propaganda posterinin üzerine kocaman bir "V" çizer.] The only verdict is vengeance; a vendetta held as a votive, not in vain, for the value and veracity of such shall one day vindicate the vigilant and the virtuous. [güler] Verily, this vichyssoise of verbiage veers most verbose, so let me simply add that it's my very good honor to meet you and you may call me "V"."
edit: istek üzerine türkçesini de buldum ve ekliyorum.
"Voilà! Velakin, dışarıdan göründüğüyle; feleğin virajları sayesinde vekâleten hem vâziri hem de vebali olmayanış oynamış naçizane bir vodvil eskisi. Bu vecih, kibir vehametinden bihaber vasfıyla veranın vecizelerine vekillik yapan, şimdilerde varisi olmayan, virane durumda bir vekil. Her şeye rağmen, varlığını yitirmiş bu vahametin vahdetiyle vücudunda neşenin vuku bulduğu ve veznenin velveleleriyle beslenen, velfecirliğe tenezzül eden, vechleri doyurulamaz
bir vahşet arzusuyla kaplı bu vegar dolu vazilerin şimdilerdeki vezirinin vefatını vadetmiş bir vekil. Verilecek tek bir hüküm var, "Vendetta". Beyhude bir vaaz değil, vicdan ve vakar adına verilmiş günün birinde vefi olanın ve vaziyeti görenin velisi olacak bir vaattir. Velhasıl, bu önemsiz vira vecizeler buradaki vuslatımızın vadesini uzatır. Sözün özü, şunu ifade etmek isterim ki; sizinle tanışmak bir onur ve beni çağırabileceğiniz isim "V"."
her insanın içinde bulunan anarşist ruhu kaynatan film. bu yüzden çok sevildi. izlenirken koltuklar sıkılır, bittikten sonra "amaan" diyip yatağa girilir.
bin dokuz yüz seksen dört'te george orwellsosyalist düzenin nasıl despotça insanları kontrol altına aldığını, hafızalarına, anılarına, özel hayatlarına nasıl müdahale ettiğini bir nevi beyinlerini nasıl yıkadıklarını anlatır.
v for vandetta yı yorumlayabilmek için bin dokuz yüz seksen dört mutlaka okunmalıdır.
ancak v for vandetta bir distopia nın tersten okunarak yeni bir distopia üretilmesi ile ortaya çıkmıştır. onu yazanlar bu kez sosyalizmin pencerisinden muhafazakarlığa (bkz: conservatism) bakmıştır. dinin nasıl insanları kontrol aracı olarak kullanıldığını bilinen tabirle dini siyasete alet etmek kavramını ortaya sermiştir. ancak bunu modern dünyaya uyarlıyarak yapmıştır ve belki daha da faydalı olmuştur.
ancak bir film olarak değerlendirdiğimizde kurgusal açıdan ve sahnelerin anlatım gücü açısından bin dokuz yüz seksen dört ün orjinal filmine göre hayli zayıf kalmış bir filmdir.
Politik her filmden etkilendiğim gibi bu filmdende etkilendim. Ama bunun yeri ayrı. En sevdiğim ilk 3 film arasındadır. Şimdiye kadar bu film hakkında yazmamamda kendimden şüphe ettirdi desem yeridir. Neyse filmdeki kahraman tam benim istediğim tipte bir karakter. "insanlar" gibi sürekli okuyan adaletin yanında zulmün karşısında ortaya canını koyan V. Bütün diyaloglarıyla Natalie Portman'ıyla muhteşem bir film. izlemeyen izlesin. *
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
