1.dünya savası'ndan yenilgiyle ayrılan almanya'da adolf hitler'in öncülük ettiği yönetim biçimidir. Şöyle bir nasıl başladığına ve nasıl bittiğine bakarsak anlatmaya calışayım.
savaş sonrası alman imparatorun tahttan ayrılmasıyla cumhuriyet rejimine geçen almanya'da halk tarihinde ilk defa demokrasi kavramıyla tanışmıştı, yapılan seçimler sonrasında meclise birçok parti dolayısıyla birçok farklı ideoloji girmişti, zaten büyük savaştan büyük bir yenilgi alan alman halkının kafası oldukça karışıktı.İşsizlik,yoksulluk ve enflasyon halkın yaşamını,geçimini oldukça zor hale getiriyordu.böylesine güç bir durumda ortaya çıkan naziler, alman halkına iş ve ekmek vaadediyorlardı,alman ırkının "üstün ırk" olduğunu belirtip bu durumun sorumlusu olarak ülkede yaşayan yahudi halkı sorumlu tutuyorlardı ve tabi bunun yanında komünistleri ve sosyal demokratları unutmuyorlardı.İşte bunlar olurken başkahramanımız adolf hitler'de yavaş yavaş meydanda gözükmeye başlıyordu.
nazi partisine üye olan hitler 1921'de partinin liderliğini biraz(!) şiddet kullanarak ele geçirdi.parti üyeleri üniforma giyip ,asker gibi yaşıyorlardı adeta küçük bi ordu gibiydi , hitler'in ordusuydu daha doğrusu. bu küçük ordu farklı fikirleri savunan bütün kişileri ve kurumları şiddet kullanarak bastırıyordu ve bu siddete kimse karşılık veremiyordu cünkü bu topluluğun yöntemleri oldukça kanlı olabiliyordu.
1923 yılında nazi partisi(nasyonal sosyalist alman İşçi partis) bavyera bölgesinin yönetimini ele geçirmek amacıyla bir girişim,daha doğrusu bir ayaklanma gerçeklestirmesine rağmen başarılı olamadı ve hitler hapse düştü. hapis yıllarında kavgam adlı ideolojik eserini yazdı ve yahudiler'e karsı bütün nefretini eksiksiz bir sekilde anlattı.
hitler'in mahkumiyet süresince almanya savaşın etkilerini yavaş yavaş üstünden atmaya ve ekonomik olarak rahatlamaya başladı bu da nazi düşüncesinin yavaş yavaş soğumasına neden oldu fakat 1929 yılında bütün avrupa'yı vuran ekonomik kriz yeni yeni toparlanan alman ekonomisini yerle bir etti bu durum ise nazilerin ekmeğine yağ sürdü. nazi partisi 1930 seçimlerinde müthiş bir oy patlamasına rağmen iktidara gelemedi 2 yıl sonraki seçimlerde ise nazi partisinin oyları gerilemesine rağmen hitler'i idare edebileceğini düşünen diğer parti liderleri kendisinin başbakan olmasına karar verdi.cumhurbaşkanı tarafından başbakan olarak atandığı gün hitler ülkedeki bütün nazi karşıtı yayınları toplatarak yaktırdı.sonraki seçimler yaklaşırken çeşitli ayak oyunları ve şiddetle rakiplerini sindiren hitler yapılan seçimlerde %44 oy alarak ülkenin en güçlü adamı haline geldi.
İktidara gelmesiyle üleyi tamamen baskıyla yönetmeye başlayan hitler, kendisine muhalif olan herşeyi ve herkesi yok etmeye başladı,ülkedeki bütün partileri kapattı,eğitim ve öğretimi yeniden düzenleyerek çocuklara nazizmi öğretti,gestapo adlı gizli polis örgütünü kurarak ideolojisine uymayan herkesi işkenceden gecirtip , toplama kamplarında hayvanca yasamaya mahkum etti. "aşağı irk" olarak gördüğü yahudileri ve Çingeneleri toplama kamplarında,fabrikalarda köle gibi çalıştırdı,iş yapamayacak duruma gelenleri gaz odalarında öldürdü veya çesitli bilimsel(!) deneylerde kobay olarak kullandı.
naziler içerde sert bir yönetim uygularken dış politikada da pek farklı bir düstur içinde değillerdi "yaşam alanı"nı genişletmek amacıyla önce avusturya'yı daha sonrada Çekoslovakya'yı topraklarına kattılar ama hitler'in gözü doymamıştı ve polonya'ya saldırarak bütün dünyayı tarihin en büyük savaşıyla, 2.dünya savışıyla karşı karşıya bıraktılar.
savaşın ağır bir yenilgiyle sonuçlanmasından sonra hitler intihar ederek hayatına son verdi ve nazizm almanya'da böylece liderini ve fikir babasını kabetmiş oldu.
naziler nasıl bir insan avıyla muhaliflerini yok ettiyse alman halkıda savaş sonrasında ülkedeki nazileri aynı şekilde pasifize etti şehir meydanlarında toplayarak toplu idamlar gerçekleştirdiler.
bugün ise almanya'da hala nazizm yanlıları bulunsada yasaklanmış bir ideoloji olduğu için yeraltında devam etmektedir.