osmanlı döneminde çocuklar okula başlatılacakları vakit bed-i besmele adı verilen bir merâsimle okumaya adım atarlardı. çocuk bir güzel giydirilir, evde hazırlıklar yapılır, talebeye cüz kesesi denilen ve bugünkü mânâda çanta yerini tutacak bir mahfaza tedârik edilirdi. mahalleli davet edilirdi. hoca efendi bir aşir * okuyarak şekere bulanmış olan mürekkebe kamış kalemi bandırır ve çocuğun elinden tutarak "elif" harfi, allah lafzı yahut rabbi yessir ve lâ tuassir rabbi temmim bilhayr * duâsını yazdırır ve kamış kalemin ucunda kalan şekerle karışmış is mürekkebini yalatırdı. ardından çocuğun muvaffakiyeti için duâ edilir ve böylece çocuk mektebe ve ilim hayâtına ilk hatveyi atmış olurdu.
bu hususta yahyâ kemâl merhumun "çocukluğum, gençliğim, siyâsi ve edebi hâtıralarım" isimli eserine de bakabilirsiniz.