düşünülebileceğinin aksine, şeytan kötülüklerin sebebi değildir. şeytan yalnızca eğilip kulağa içimizde olan ihtimallerden tasvip olunmayanı hatırlatan ve onun da en az iyi olan diğer seçim kadar mantıklı bir karar olabileceğini hatırlatandır.
şeytan'ın islam düşüncesindeki rolünü açıklayan güzel bir örnek de
muhammed esed'in
kur'an mesajı adlı meal-tefsir çalışmasının
al i imran suresi 155. ayeti içerisinde düşülen dipnotta geçer.
155: Ä°ki ordunun savaş alanında karşılaştığı gün [görevlerinden] kaçanlara gelince; şeytan, onları [bizzat] kendi yaptıklarıyla tökezletti. *** ama şimdi, allah onların günahlarını sildi. doğrusu allah çok affedicidir, halîmdir.
***: bu, şöyle özetlenebilecek olan önemli bir kurÂ’ânî ilkenin tasviridir:
şeytan'ın insan üzerindeki “etkinliği”, günahın ana nedeni değildir, ama onun ilk sonucudur: yani, kişinin, ahlakî bunalım anlarında önündeki alternatiflerden daha kolay ve görünüşte daha rahat olanını seçmesine ve böylece bir şeyi yaparak veya yapmayı ihmal ederek günah işlemesine yol açan kendi zihinsel tavrının bir sonucu. böylece, allah'ın bir kimsenin günah işlemesine “neden olması”, onda böyle bir günah işlemeye yatkınlık oluşturan zihinsel tavrın mevcudiyetine bağlıdır: ki bu da, insanın
irade serbestisine -yani, iki veya daha fazla muhtemel davranış tarzı arasında, belli sınırlar içinde bilinçli bir seçim yapma yeteneğine- sahip olduğunu varsayar.