tetrodotoksin

  1. Tetrodoks olarak da bilinen Tetrodoksin (TTX); adını, dört adet gaga biçimli dişlere
    sahip balon balığı (fugu, Tetraodontidae) 'ndan alan güçlü bir nörotoksindir. Yalnızca fareler üzerinde etkinliği test edilmiş Fampridine (4-Aminopridin) maddesi dışında bilinen olası bir panzehiri yoktur.

    TTX, balon balığı dışında; büyük mavi halkalı ahtapot (Hapalochlaena lunulata), sert derili semender (Taricha granulosa) , kirpi balığı (Diodontidae ), ay balığı (Mola mola), çotira balığı (Baristidae) ve bir tür deniz salyangozu olan Naticidae gibi farklı türlerde de tespit edilmiştir. TTX aslında bu canlıların doğal bir metaboliti olmayıp canlıların vücutlarında yaşayan Pseudoalteromonas tetraodonis gibi Pseudomonas ve Vibrio türlerine ait bazı simbiyotik bakteriler tarafından üretilir.
    Toksin, üretildiği canlının derisinde, testis ya da yumurtalıklarında, bağırsaklarında ve karaciğerinde birikir. Toksisitesi karadul örümceği zehrinden 100, siyanürden 1250 kat daha güçlüdür.

    TTX zehirlenmeleri, özellikle Japon mutfağında büyük önem taşıyan Fugu karaciğeriyle yapılmış suşilerin tüketimiyle gündeme gelmiştir. 176 kişinin fugu zehirlenmesinden öldüğü 1958 yılından bu yana , Japonya'nın fugu restoranlarında yalnızca sertifikalı aşçılar çalıştırılmaktadır. Diplomayı alabilmek için ise; üç yıllık eğitim ve staj döneminin ardından, yazılı ve uygulamalı sınavları başarmak gerekmektedir.
    TTX; enjeksiyon, solunum, açık yarayla temas veya ağız yolu ile vücuda alındığında, etkisini ilk 20dakika - 3saat arasında,dudak ve dilde karıncalanma, uyuşma, halsizlik gibi semptomlarla göstermeye başlar. Zehirlenmenin ikinci aşamasında mide bulantısı, kusma, kısmi felç hali, nefes darlığı, kardiyak aritmi gözlenir. Toksikasyon sonrası 4-6 saat içinde ölüm gerçekleşir. TTX; kan, serum ve idrar gibi vücut sıvılarından direk olarak; alkali bozulma ürünleri ise trimetilsilil türevleri olarak HPLC ve GC-MS'te analiz edilebilir
    Tetradotoksin, sinir hücre zarlarındaki voltaj kapılı sodyum kanallarını bloke eder. Sodyum kanalları, bir hücrenin plazma zarından sodyum iyonlarını iletebilen iyon kanalları oluşturan integral membran proteinleridir. Bu maddenin sodyum kanallarını bloke etmesi bazı medikal alanlarda da kullanımını sağlamıştır. Ölümcül kanser, migren ve eroin bağımlılığı gibi sorunlarda ağrı tedavisinde kullanılmıştır. Ağrı kesici etkisinin morfinden 3000 kat daha fazla olduğu bilinmektedir.
    Bugüne kadar, organizmalardaki TTX biyosentezi nden sorumlu bir enzim ya da gen izole edilememiş olmasına rağmen, bir adipoz şekerin veya izopentenil-PP grubunun Arginin aminoasidine bağlanmasıyla TTX yapısının meydana gelmiş olabileceğine dair bulgular saptanmıştır.

    bonus: zombi tozu

    (#334736) punapaa|05.10.2013 18:08|