ilyada

  1. m.ö 11 ve 12'nci yüzyyıllarda geçtiği tahmin edilmektedir.sözlü destan türüne bir örnektir. troya kralı priamos'un, paris (aleksandros) adında bir oğlu olur. annesinin gördüğü bir düş üzerine başvurulan bilici (kahin), bu çocuğun troya'ya felaket getireceğini bildirir. paris, kazdağı'na bırakılır, dişi bir ayı tarafından büyütülür; çoban olur. sonra tanrıçalar arasındaki bir yarışmayı sonuçlandırmak için zeus tarafından hakem olarak seçilir. savaş tanrıçası eris, tanrıçaların da bulunduğu bir düğün sırasında sofraya, üstünde "en güzeline" yazılı bir altın elma atmıştır.bu güzellik yarışmasını kazandırması için, tanrıça hera, hakem paris'e, asya krallığını; athena (atena), akıl, yiğitlik ve savaşta yenilmezliği; aphrodite (afrodit) de güzel helene'nin aşkını vermeyi öne sürerler. paris sonuncuyu kabul eder ve yunan krallarından menelaos'un karısı helene'yi troya'ya kaçırır. menelaos, ağabeyi argos kralı agamemnon'un başkomutanlığında; nestor, achilles (akileus) ve odysseus (odiseus) gibi kralların da katıldığı yunan ordusu ile troya üzerine yürür.bu arada, yel olmadığından yürüyemeyen gemilerin denize açılması için agamemnon, kızı ıphigeneia (ıfijenya)yı kurban etmiştir troya'da savaş, dokuz yıl bir sonuca varmadan, her iki tarafı bunaltır birdurumda, aralıklarla sürmüştür. ıki ordu karşı karşıya gelmiştir.paris (aleksandros, menelaos'la teke tek çarpışmayı ve kazananın helene'yi almasını; böylelikle savaşa son verilmesini öne sürer; iki taraf da bunu kabul eder. menelaos, savaş alanında kaybolan paris'i arar. görünüşte zafer menelaos'undur... akhalar anlaşmanın yerine getirilmesini isterler ama, troyalı pandaros, tanrıça athena'nın kandırması sonucu menelaos'a bir ok atar, onu karnından yaralar. böylece anlaşma bozulur ve savaş yeniden kızışır. arkadaşının (patroclus'un) öldürülmesine öfkelenen akhalı achilles ile troya yiğidi hektor karşılaşırlar. dövüş sonunda achilles, troyalıları ve hektor'u önüne katar; başa baş kalınca onu öldürür; ölüsünü arabasına bağlayarak arkadaşı patroklos'un mezarı çevresinde sürükler. hektor'un ölüsü, babası priamos'un yalvarışları sonucunda ona verilir. savaş durdurulmuştur. hektor için troya'da ağıtlar söylenir, on iki gün içinde ölüsü törenle gömülür... achilles, batı kapılarından içeriye girmeye uğraşırken tanrı apollon'un yardımıyla ve ancak öldürülebileceği yeri olan topuğundan, paris tarafından vurularak öldürülür. daha sonraki bir çarpışmada paris ölür ama, hala troya kalesi akhaları uğraştırmaktadır. odysseus bir düzen kurar; koca bir tahta at yaptırıp karnının oyuğuna savaşçıları sakladıktan sonra, troya surları üzerine diker. gemilere binip denize açılır gibi görünürler. sabah, savaşın bittiğini, donanmanın gittiğini sanan troyalılar kapıdan sığmayan tahta atı duvarları yıkarak athena'nın bir armağanı diye, kalenin içine alırlar.şenlikler yapılır; troyalılar sızarlar. bunu fırsat bilen akhalar içten ve dıştan saldırılarla troya'yı ateşe verir. priamos'u öldürürler. menelaos, helene'yi alır, öldürmek ister ama, güzelliğine kıyamaz...

    (#269) angelus|26.03.2006 23:54|