fütürizm

  1. Gelecekçilik, İtalyan Edebiyatçı Filippo Tomasso Marinetti’nin sanatta devrim isteyen çağrıları ile başlamış ve yönlenmiştir. Akıma ait ilk manifestoyu yazan Marinetti için geçmiş dönemlerin sanatları ölü, müzeler ise mezarlıktan farksızdı. Çözüm ise bunlara tamamen şiddetle yaklaşıp yok ederken ilk defa kendi adını koyan akım olan fütüristik sanatı oluşturmaktı. Bu akımın resim alanındaki önemli temsilcileri Giacomo Balla, Carlo Carra, Gino Severini, Umberto Boccioni ve Luigi Russolo'dur.
    Durağanlıktan adeta tiksinen bu akımın neferleri için resmedilmesi gereken; güç, hız ve yenilikti. Teknolojinin getirisi olan ve bu düşüncelere hizmet edecek her şey, sanatçıların yapıtlarında yer almıştır.
    Marinetti’nin Le Figaro’daki “Le Futurisme” adlı yazısı ile tanınan bu akım, kısa sürede İtalyan ressamların gözdesi haline gelmiş, hatta onyıllar içinde birçok isim altında tekrarlanarak farklı ülkelerde farklı adlar altında yaşamaya devam etmiştir. Rusya’da Rayonizm ve Luçizm’in, İngiltere’de ise Vortisizm’in esin kaynağı olmuştur.
    Fütüristleri cezbeden Fransız Düşünürü Henri Bergson’un kuramı, gelecekçi sanatçıların manifestolarında kendini sıkça gösterir. Özellikle Boccioni’nin teknik manifestosunda, figürlerin bir görünüp bir kaybolması, retina üzerinde titreşimler olarak algılanması düşüncesi, bu etkilenmenin sonucudur.
    Gelecekçilerin önem verdikleri arasında yenilik ve şiddet kavramları bariz şekilde öne çıkmıştır. Büyük savaşlara gebe yeni bir dünyanın içindeki potansiyel haldeki şiddeti yapıtlarına yansıtmayı çok şeyden önemli bulan fütüristler, o zamana kadar kutsanan, saygın birçok değeri de yerle bir etmek niyetiyle yola çıkmışlardır.
    İtalya’daki Faşist düşüncelerin sanattaki çıkış noktası olduğu hakkında sıkça tartışılan bu akım, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla etkisini yitirmiştir. Gerçekte politikayla doğrudan bir bağı olmamasına rağmen, savaşı dahi bir temizlik olarak gören, kadınları aşağılama yanlısı gelecekçilerin sanatı, benzer düşünceler nedeniyle siyasi oluşumların propaganda aracı olarak da görülmüştür.

    (#258992) acquario|30.11.2009 20:11|