asperger sendromu

  1. Asperger spektrum sendromu bir cesit otizm olarak tarif edilir. Spektrumun bir ucundakiler "normal" kabul edilen algilamaya bir adim daha yakinken obur ucundakiler dunyayi diger insanlardan tamamen farkli bir gozle gorurler. En cok ayirt edilen ozelliklerinden biri matematige ve bilime olan asiri ilgileridir. Bilime ilgi duymalarinin nedeni sagduyuya sahip olmamalaridir. Insanlarin yuz ifadelerini okuyamazlar, topluluk icinde nasil davranmalarinin beklendigini kestiremezler, cunku her seyi neden-sonuc iliskisiyle inceleyerek mantiga baglamak zorunda hissederler. Cevrelerinde gordukleri her seyin analizini yaparak hafizalarina yerlestirirler, bu yuzden girdikleri ortamdaki her ayrintiyi incelemeleri gerekir. Asperger sendromlu bir cocuk evindeki odalarin kac metrekare ve metrekup oldugunu, duvarlarin hangi malzemeden yapildigini, o ana kadar evin kac defa boyandigini, mobilyalarin hangi acilarla yerlestirildigini, hangi esyanin tozunun daha sik alindigini ve hangisinin ihmal edildigini bilmek zorunda hissedebilir. Bu yuzden bunlardan herhangi biri bir degisime ugrarsa hemen fark eder; sozgelimi annesi temizlik yaparken mobilyalarin yerini birkac santimetre degistirmisse cocuk bunu aninda fark ederek her seyi eski haline getirmeye calisacaktir.

    Herhangi bir kisi pencereden baktiginda gordugu manzarayi genelde soyle tasvir eder: Kalabalik bir sokakta hizli hizli yuruyen insanlar... Agaclardan bazilari yesermeye baslamis... Martilar ucer beser simitci cocugun yanina geliyorlar... Gunesli, guzel bir gun...
    Asperger Sendromlu birinin tasviri ise soyle olacaktir: Hiz-zaman iliskisi icinde sokaktan gecen ortalama seksen alti kisi var... Badem agaci Marks&Spencer binasi yuzunden gunesi yeteri kadar alamadigi icin henuz yesermemis, ancak uzerinde buradan gorebildigim kadariyla onsekiz tohum var... Bugun hava gunesli oldugundan deniz durgun, baliklar bu yuzden su yuzune cikmiyorlar, martilar da bu nedenle simitci cocugun yanindalar...

    Genelde soyut kavramlaradn, mecazi anlatimlardan, kelime oyunlari iceren mizahtan ve sakalardan, fantastik kurgudan, hayal urunu romanlardan, masallardan ve gercekle ilgisi olmayan diger seylerden hoslanmazlar. Yalan soyleyemezler, cunku yalani kurgulamaya basladiklarinda kafalarinda milyonlarca olasilik donmeye baslar ve bu zihinlerini yorar. Dis dunyadan gelen bu kadar fazla veriyi kafalarinda islemek mumkun olmadigindan bu gibi anlarda agresiflesir ve savunma mekanizmalarina basvururlar. Boyle bir dunyada yasamak asperger sendromlular icin cok zordur, bu nedenle cogunlukla psikolojik sorunlari vardir. Asperger sendromlularda gorulen en sik psikolojik rahatsizlik Obsesif-Kompulsif bozukluktur. Obsesif kompulsif bozukluga sahip kisiler Bebli bir ritueli belli bir siklikta tekrarlamadiklari takdirde baslarina kotu bir seyin gelecegini dusunurler. Asperger Sendromlu kisi bu nevrotik rituellerin sonsuz veriler evreninde kendini rahat ve guvende hissetmesi icin gerekli olduguna inanir.

    Asperger Sendromlu cocuklara yillarca egitim vermis Mark Haddon'un The Curious Incident of the Dog in the Night Time kitabi bu insanlari daha yakindan tanimamizi saglayabilir...

    (#242076) abrir|12.05.2009 20:18|