klima

  1. milattan sonra 1500'lü yıllarda, leonardo da vinci, milano dükü olan patronunun hanımının odasını serinletmek için, su ile çalışan, bazende köleler tarafından çevrilen ilk fan'ı yapmıştır. bu belkide kapalı bir mekanın koşullarını değiştirmek için, ilk girişim olmuştur.

    19. yy.dan sonra merkezi ısıtma sistemi konusunda büyük bir aşama kaydedilmiştir. fanların, kazanların icadı ile bu işlemler hemen kabul görmüş ve yaygınlaşmıştır. 1844 yılında amerikan apalachicola deniz hastanesi müdürü john gorrie ilk soğutma makinesi projesini anlatarak, 1851 yılına kadar 8080 hastanın bağışı ile dünyadaki ilk endüstriyel tipi soğutma/ısıtma makinesini (klima) icat etmiş.

    gorrie'nin bu makinesi tüm dünyada kabul görmüştür. 1880 yılına dek gorrie'nin makinesinde bir dizi iyiliştirmeler yapılmış ve pistonlu kompresörün icadı ile yeni yeni buz makineleri, et paketleme, balık işleme makineleri ile 'soğutma' endüstriye tamamen yerleşmiştir. bütün bu gelişmelerin ardından amerika'da soğutma mühendisliği, profesyonel bir mühendislik olarak kabul edilmiş ve 1904 yılında, 70 üyesi ile asre (amerikan soğutma mühendisleri birliği) şekillenmiştir.

    klimanın gerçek babasının (willis h. carrier) * 1876, 1950 yılları arasında yaşamış olduğu, bu sektördeki birçok profesyonel ve tarihçi tarafından kabul edilmektedir. 20. yüzyılın başlarında willis h. carrier "çığ noktası denetimi" olarak adlardırdığı bir sistem geliştirdi. carrier'in cihazı soğutulan suyun donma noktasına ulaştırılması ve ardından, suyun yoğunlaştırılarak nemin alınması ilkesine dayalı çalışıyordu. 1920'lerin başlarında soğutucu gazların geliştirilmesiyle daha hafif ve verimli cihazlar yapılmaya başlandı ve ilk klima 1922'de bir sinema salonunda kullanıldı.

    klima sektöründe bir diğer devrim ise 1930 yılında dupont firmasının freon soğutucu gazları geliştirmesiyle gerçekleşmiştir. 1935 yılında endüstri, ilk hermatik kompresörü piyasaya sürmüş ve bugün aynı kapasitedeki benzerine nazaran çok daha büyük ölçülerde olan bu kompresörler uzun yıllar kullanılmış ve kullanılmaktadır.

    1950'li yıllardan bu güne klima sistemlerinde gelişen malzeme kalitesi ve elektronik teknolojisi ile birlikte aşamalar kaydedilmiş ve artık "nasıl bir klima?" sorusuna ilave olarak "ne kadar ekonomik?, ne kadar güvenilir?, nasıl fonksiyonlara sahip? v.b." gibi sorulara en uygun yanıtı verecek klima sistemlerinin ve markalarının rekabeti söz konusudur.

    **
    (#18433) hmt|25.06.2006 19:27|