miami'ye kus ucusu 150 km uzaklikta bulunan ulke. havana'da bulunan ataturk heykeli'nin yuzu, kasitli olarak miami'ye cevrilmis. bunun sebebini, 7 duvele kafa tutan ataturk gibi abd'yi dize getirmek seklinde acikliyorlar. yurt genelinde ibrahim ferrer olma hayali var; bizdeki ibrahim tatlises olma hayali misali. kafelerde sarki soyleyen kubali gruplar, sarki sonunda masalara cd'lerini gezdiriyorlar; 10 pesoya satmak umidiyle. turizm brosurlerinde yer alan, evinin onundeki verandada, agzinda purosuyla oturan mutlu insan modeli tamamen palavra. evin onunden gecerken o adam size el ediyor; yarim peso karsiliginda fotograf cektirerek para kazanmak icin. ulkede konut problemi bulundugundan, 4 nesil ayni evde yasamak durumunda; dede, cocugu, torunu ve torunun cocugu... imkan olsa bes nesil yasayacak ve lakin ilk neslin omru yetmiyor dogal olarak... ulasim da bir dert. hukumetin buldugu cozum ise, otostop ceken insanlari ozel oto sahibi insanlarin almasi gerekliligi yonunde; tabi otostop cekerek araca binen insan da parasini vermek zorunda. eger kuba'da ozel otonuz var ve otostop ceken birini almazsaniz, devletle basiniz derde girebilir... baskent havana'daki nasyonel otel (ki godfather-2 filminde kuba'da yapilan babalar toplantisi bu otele gondermedir; gercekten zamaninda bu otelde yapilmis soz konusu toplanti) )guzel. 1957 devriminden beri ulkeye civi cakilmadigi dusunulecek olursa, bugunun 7 yildizli dubai oteline denk... 50 sene once mozaik olmadigindan, havuzun zemini maviye boyanmis; 1:20'lik havuz...

sokaktaki insanlarin geneli para istiyor... 5 yildizli otelde calisan kalifiye bir elemanin gunluk geliri 1 dolarin altinda... fidel castro ulke disina cikisi serbest birakmis birakmasina ama ayda 30 dolardan az gelirle cik cikabilirsen...

puro yapiminda, purolarin kizlarin bacaklarinda sarildigi haberleri ise tamamen bir efsane. 800 kisilik fabrikada, kizli erkekli calisanlar masa uzerinde puro sarmaktalar. eger kalite kontrolden gecmezse, siz fabrika gezisi yaparken calisan birisi yaniniza sokulup uc otuza puro demeti teklif ediyor. elbette yolunuz duserse bunlara kanarak almamaniz tavsiye edilir...

otel odasinda 40 turlu kanal seyredebliyorsunuz ve lakin halk sadece iki uc tane devlete ait kanal seyredebiliyor...

che (kubalilar Şe diye telafuz ediyor) yurt capinda kahraman... neden fidel degil de che bu kadar one cikiyor diye soruldugunda, cunku fidel yasiyor, che ise öldü cevabini veriyorlar...

gorumun itibariyle halk mutsuz ama sistemi sorgular bir halleri yok... kuba'ya gitmek icin en guzel zaman subat ayi... turkiye'nin yaz mevsiminde gidecekseniz, nem oranindan ve gun icinde sakir sakir yagan yagmurdan iflahiniz kesilebilir. ya da yagmur durumu hosunuza gider; ozur dilerim...

varadero diye deniz turizminin yapildigi bir sehirleri var... buranin kumsalinin en ucunda, denize sifir bir malikane var... vakti zamaninda abd'li babalardan birisi yaptirmis; simdi ise turistik hizmet veriyor. turistik derken yabanci turistler... fidel devrim yaparken bu ulke hepimizin demis; birlikte ureticez, birlikte guzellikleri kullanicaz ve lakin plaja giren bir grup kuba'li insanin tamami gizli polis... ki plaja yerli turist gelip yabanci turistlerle hasir nesir olmasinlar; amacin bu oldugu soyleniyor...

puroya donecek olursak; en meshur purosu -cohiba-... kuba disina kisi basi en fazla 2 kutu puro cikarma hakkiniz var. yani kuba, bu isin ticaretini ben yapmak istiyorum diyor... siz icmek icin alacaksiniz...

ulkeden cikis yaparken, kisi basi 25 pezo harc vermek durumundasiniz. yani kuba insanlara, madem yurt disina cikacak paran var, sokul bakalim diyor...

fidel'den epeydir ses cikmamasi ise vefat etti seklinde yorumlaniyor. kamuoyuna aciklanmamasinin sebebi ise ayaklanma korkusuymus. ac parantez fidel'in kiz kardesi ve kizi abd'nin miami kentinde yasamakta.

kuba su siralarda cin modeli bir ekonomiye gecisin planlarini yapiyor. soylediklerine gore, sovyet rusya'nin yikilmasiyla dis ticaret hacimleri sadece 1 gecede %85 dusmus... ulkenin fakr-u zaruret icinde bulunmasinin diger bir sebebi ise bu.

ulkede dusuk kalitede cikan petrol elektrik uretiminde kullaniliyor; otomobil yakitini, doktor ihracati karsiliginda venezuela'dan aliyorlar; evte yanlis okumadiniz; doktor ihrac edip petrol aliyorlar...

ulkenin yesil alani %15... %25'e cikarmak icin calismalar yapiliyor...

turizm brosurunde gorulen disi sempatik ici ise 4 nesle kucak acan evler, bakimsizliktan gecekonduya donmus durumda ve ulkenin %90'i bu evlerle dolu... 3 asirlik koloni kenti trinidad da bu sekilde...

bolivyada vurulan che'nin kemikleri yakin zamanda kuba'ya getirilmis ve kendisine, birkac yakin arkadasiyla birlikte anit kabir yapilmis... tipki puro fabrikasinda oldugu gibi bu mozolede de fotograf makinesi ve kamera ve konusmak yasak... ve lakin etkileyici... etkileyici derken, herhangi bir che billboardinin altinda goreceginiz peugeot marka otomobil de etkileyici...

son soz:

devrimi yapan fidel avukat, che lakapli ernesto guevara ise doktor...

ama romantizmle ulke yonetilmiyor... bu noktada kurucumuz ataturk'u bir kez daha sukranla aniyorum.

saygi ile...