birçok tropikal ülkede yetiştirilen, tırmanıcı gövdeli bitkilerdir. özellikle meksika, madagaskar, java ve antillerde yetiştirilir. meyveleri 15-20 cm uzunlukta, yassı, iki uca doğru incelmiş, parlak siyahımsı renkli birer kapsül şeklindedir. henüz yeşilken toplanıp haşlanan sonra da kurutulan meyveleri kullanılır.
yiyecek sektöründe tatlı * yapımında kullanılanılırken, esansından kimya * sektöründe yararlanılmaktadır. **
vanilya likör va pasta yapımında kullanılır.
kapsül tipi meyvaları vanilin yağı içerir.
vanilin sentetik olarak imal edilse de doğal olarak elde edilen vanilin reçine ve aromatik madde içeriğinden dolayı tercih edilir.
en büyük rakibi, şeker, kağıt hamuru ya da karanfil yağlarından üretilen sentetik vanilya olan vanilla planifolia latince adlı orkide ailesi mensubu bu sarmaşık yapılı bitkinin doğal üretimi oldukça karmaşık işlemlerden geçer.
doğal yöntemlerle üretildiği yerlerden biri hint okyanusu'ndaki reunion adası'dır, büyük miktarlarda üretildiği yerlerden biri de madagaskar'dır..kökeni ise meksika..
eskiden vanilya üretmek zorlu bir iş imiş. zira orkide ailesinden dediğimiz vanilya diğer birçok aile üyesi gibi çoğalmak ve meyve vermek için belli bir tür böceğe ihtiyaç duyuyor ancak bu, reunion gibi seyşeller gibi ada ortamlarında pek sağlanamıyor. en azından seri üretime geçemiyorlar. gel gör ki edmond albius adlı kölelerden birinin bir yapay döllenme yöntemi geliştirmesiyle vanilya alıp başını gidiyor.
bu zahmetli üretim aşamasına geçmek için her şeyden önce uzun yıllar iyi bir bakım gösterilmiş olması gerekiyor vanilya ağacının.
sarılcak, desteklenecek, rüzgarlardan korunacak. tropikal iklim bitkisi olduğundan neme ve sıcağa ihtiyacı var malum fakat tropik fırtınaya maruz kalmayacak iyi bir hasat elde etmek için.
baklaya benzeyen meyvelerin kanarya kuyruğu dedileri sarımsı bir renge dönmesi gerekiyor önce. bu da
3 yıllık çiçek açma dönemini ve üstüne 1 yıllık özel bakım zamanının geçmiş oması gerektiğini gösteriyor. neyse..işte kanarya kuyruğuna dönüşüyor ama bu noktalarda henüz güzelce kokmuyor.
sonra vanilyamız toplanıyor. önce 65 derecede 3 dakika haşlanıyor, ardından ıslak haldeyken beze sarılıp 3 ay süresince kasalarda kurutulup dinlendiriliyor.
bunun peşinden yine 65 derecede fırında altüst edilerek kavruluyor ve 1 haftalık güneş kurutmasının ardından
1 ay kadar gölgede bekletiliyor. bu bekleme aşamasında rengi yeşilimsi sarımısıdan kahverengine dönüyor.
vanilyanın aroması için 4 ay süresince kasalarda alt üst çevrilmesi gerekiyor. sonra boylarına türlerine göre düzgünce ayrılıyor. bu eleme aşamasında bozuk çubuklar sepet hasır gibi el işlerinde kullanılmak üzere ayrılıyor.
en güzelleri demet halinde satılırken kırık olanları toz, vanilya şekeri, esansı olmak üzere pazarlanıyor.
önce böyle
sonra bu kurutma aşamaları esnasında
güzel olanlar böyle demet yapılıyor
aromasından, şekerinden, tozundan da böyle güzel şeyler yapıyorlar sonra
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
