azeri şair fuzuli'nin kaleme aldığı daha sonra bu güzel esere bir çok nazirenin yazılmasına sebep olan, klasik edebiyatın en güzel eserlerindendir. beşeri aşk olarak başlayan hikaye ilahi aşk ile son bulur. kays'ın leyla'ya olan aşkının allah aşkınadönüşmesini harika bir şekilde ele alır.
leyla vü mecnun olarak bilinen bu eserin iskender pala tarafından tiyatroya aktarımı yapıldığı rivayetler arasındadır
leyla ile mecnun'un hikayesini en güzel kaleme alan kişi fuzuli'dir. pek çok şair, fuzuli'yi bu konuda geçmeye çalışsa da pek başarılı olamamıştır. zaten onun kadar dokunaklı ve akıcı bir leyla ile mecnun okumadım.
divan edebiyatının en etkili aşk hikayesidir. kays adındaki kişi leyla'ya aşık olur.ona ulaşamayınca çöllerde perişan bir hayat sürer. kays'ın bu duyguları nedeniyle ona mecnun adı verilir... aşk, kişinin kendini karşıdaki kişide görebilmesidir.. leyla, mecnun en kötü haldeyken yanına gelir ve ben leylayım der.. mecnun inanamaz...eğer sen leyla isen aynı zamanda sende kendimi görmem lazım der.ama göremez ve sorar ''sen ben isem bu ağlayan,inleyen adam kim?'' zamanla bu ulaşamama ve sadakat ilahi aşka dönüşmüştür... iskender pala fuzuli'nin bu etkili eserini başarılı bir dille günümüze aktarmıştır...
"aşk" kavramını en güzel şekilde anlatan hikâye, efsâne, masal, vs.. aslında fuzûlî'nin mesnevîsidir. fuzûlî âzerî olduğu için, mesnevînin günümüze ve memleketimize ulaşması sırasında değişmeler olmuştur, gerek azerbaycan tarafında, gerek türk edebiyâtı uzmanlarının yorumları arasında.. bu değişik yorumlar içerisinde mecnun'un vaziyeti hiçbir zaman değişmez ama leylâ için çok rivâyetler dolaşır dilden dile.. kâh leylâ da mecnun'a âşık vaziyette ama bir başkasının eşi olarak ölüp gider, kâh leylâ mecnun'a âşık* hâlde değildir.. önemli olan, âşık sıfatının "mecnun" kişiliği olarak kültürümüze yerleşmişliğidir.
sevdasını arayan bir gencin mevlasını bulduktan sonra leylasından egçmesini anlatan efsane bir hikayedir. edebiyat dünyası içinde bir çok ünlü yazar ve şair leyla ve mecnun hikayesi yazmıştır. ama en ünlüsü fuzuli'nin leyla ve mecnun'udur. son dönem divan edebiyatının önde gelen ismi İskender pala'nında bir leyla ve mecnun kitabı vardır. tiyatroya da uyarlanan eser bu yıl, 2007 yılında, İstanbul Şehir tiyatrolarında sahnelenmektedir. leyla ile mecnun içinde bir çok özlü söz vardır. okunması tavsiye olunan büyük bir aşk hikayesidir ve yeşilçam tarafından beyazperdeye de uyarlanmıştır. sanırım başrolünde orhan gencebay vardı.
divan şiirine merakı ve meyli olan arkadaşların mutlaka gidip görmesi gereken bir müzikal. zaten fuzuli'nin dizelerinden bihaber iseniz sıkılacaksınız büyük bir ihtimalle. müzikler pek çok farklı sesi barındırıyor. bir an geliyor kendinizi batıda bir oprea salonunda hissediyorsunuz an geliyor bir yurdum tepesinde çalınan çoban fülütünü dinlerken...
ortalıkta bir sürü laylalar ve mecnunlar dolaşıyor ama bunun sebebi sonunda daha iyi anlaşılıyor.
pek çok güzel söz işittim ama en güzllerinden birisi şöyleydi *
cananın yüzü aydır güneştir
görmediğim gün cehenneme eştir
mesnevi bir aşk hikayesidir. hikayenin konusu kısaca şudur: necid çöllerinde, beni amir kabilesinde kays ile leyla daha çocukken birbirlerini severler. dedikodular çoğalınca leyla nın annesi leylayı çadıra kapatır. kays leylayı göremeyince aklı başından gider ve sahralara düşer. bir süre sonra da kays mecnun(deli) diye anılmaya başlar. kays ın babası leyla yı ailesinden ister ama kays delirdigi için ailesi leylayı vermez. bunun üzerine babası kaysı dua etmesi, iyileşmesi için kabe ye götürür. fakat kays derdinin çoğalması, aşkının artması için duada bulunur. duası kabul olmuştur. babası çaresizlikle evine döner mecnun ise çölde kalmıştır. bu arada mecnun şiirler yazmaktadır. nevfel adlı bir arap beyi mecnunun şiirlerini okumuş ve çok begenmiştir ve mecnunun bu derdine son vermek için leylayı babasından ister. kızı iyilikle alamayınca da ordusunu toplayıp leyla nın kabilesiyle savaşa girer. mecnun ise leyla ve leylanın cevresine zarar gelmemesi için dua etmektedir. duası tekrar kabul olmuş ve nevfel yenilmiştir. nevfel tekrar savaş açar bu sefer kazanır ancak mecnunun duasını bildigi için leylayı almaz. leyla yı ibn selam adlı biriyle evlendirirler. leyla mecnuna sadık kalmak için ibn selam a kendine bir cinin musallaat oldugunu kendisine dokunursa her ikisinin de ölecegini söyler. böylelkile adamı kendinden uzak tutar. ibn selam bir süre sonra ölür. leyla ise mecnunu bulmak için yollara düser, mecnunu bulur ancak mecnun onu tanımaz. leyla umutsuzca geri döner ve bir süre sonra ölür bunu haber alan mecnun leyla nın mezarına kosar ve orda son kez dua eder ve leylasına kavusmak için ölmeyi diler ve son nefesinde leyla diyerek ölür. leyla ile cennette bulusurlar.
Kesse Leyla bileğini mecnun kanardı
Bin adım da yürüse bin adımda da onu anardı
Düştüğü ateşlerde leylasına yanardı
Ve öyle yanardı ki
Görenler onu Leyla sanardı
Bak;
Öyle kanıyor ki mecnun oluk oluk kan ardı
Geldi Leyla mecnununa, Onu sıkıca kendine sardı
Mahşerin gömleği Ona dardı
Çünkü O Leylaydı; O yardı
Ve çünkü onu Leyla yapan bir Mecnunu vardı.
bollywood'un kraliçesi madhuri dixit'in sinamaya döndüğü filmi aaja nachle'nin sonunda leyla mecnun'la ilgili bir müzikal var. 'laila majnu' diyorlar tabii, pek yakışıyor dillerine. çocukluklarından başlıyor, dersteler, karşılıklı sıralarda oturuyorlar. hocası majnu'nun sürekli laila'dan dem vurduğunu dersle ilgisi olmadığını ima eden laflar ediyor ve eline vuruyor sopayla. majnu'nun elinde açılan yaralardan laila'da da açılıyor... aileleri ayırıyor lalila ve majnu'yu gözyaşları içinde. seneler sonra bir pazar yerinde karşılaşıyorlar. birbirlerini görüyorlar ve 'ıs pal' çalmaya başlıyor o anda... 'bilmiyordum neden ve nasıl' diyor is pal'da, lalila ve majnu şaşkın bakıyorlar birbirlerine. sonra gece majnu gidiyor laila'nın evine o pazar yerinde beğendiği halhal elinde. uyuyan laila'nın ayağına takıyor ve is pal söylemeye devam ediyor, tam gidecekken tutuyor elinden laila ve halhalın diğer eşini veriyor ona... ellerini açıyor majnu'nun , avcunun içine koyuyor kendi ellerini. ikisinin ellerinde de aynı yaralar. 'me laila tum ka es' diyor , ben leyla, hep senin olan leyla, yıllardır senden , uzak ama senin olan... 'ha jaan' diyor majnu, evet canım bildim senin leyla olduğunu... onlar daha yeni kavuşuyorken, zalim kral göz koyuyor lalila'ya. ayırıyor onları tekrar, majnu'yu bir dağ başına gönderiyor sürgüne. laila kendinin olsun istiyor, öldürmekle tehdit ediyor. o sırada ıshq, ıshq he ye çalıyor, 'senin aşkın, senin aşkın' ... majnun dağın başından çağırıyor laila'sını. kral anlıyor ki; majnu ölmeden kendisinin olmayacak lalila, '' sen ne yaparsan yap ben majnu'numun laila'sıyım'' ... gidiyor dağın başına majnu'yu öldürmeye. bu sırada kırmızı etekleri uçuşuyor laila'nın. kral dağ başında çekiyor kılıcını majnu'ya. 'o benim benim olmalı, benim gücümün karşısında eğilir dağlar laila benim olmalı' , 'ben sonsuza kadar lalila'nın majnu'su olacağım' , 'bu ne cür'et, haddini bileceksin! ve laila benim olacak sonsuza kadar' , 'durma, öldür, ben sonsuza kadar laila'nın majnu'su olacağım! çek hadi kılıcını, sapla kalbime, ben sonsuza kadar laila'nın...'.
ve kral saplıyor kılıcı majnu'nun tam kalbine, o sırada lalila'da sarayda yığılıveriyor yere. upuzun saçları , kırmızı elbisesi, halhalları ile düşüveriyor... ve sonra elleri cennetin kapısında birleşiyor . iki de gülümsüyorken, cennetin kapısında. ölümle, ölümsüzleşiyor aşkları ...
yıllardan beri dinlediğimiz enfes bir aşkIN KAHRAMANLARI LEYLA İLE MECNUN şimdiki zamana görede leyla olduğum ama kendime mecnun yapamadım kimseyi diye depresyona girenlerin nefret ettiği bir aşk...
Pek şahane bir TRT Dizisi. Absürt komedi. Senaryosunu Burak Aksak adlı genç bir üniversite öğrencisi ve Güneşin Oğlu'ndan bildiğimiz (ve çok da sevdiğimiz) Onur Ünlü yazıyor. Rüyadan çıkıp gelen bir ak sakallı dede, kronik işsiz İsmail, yavuz hırsız Yavuz, ve tüm diğer tiplemeler birbirinden komik ve tatlı. Ayrıca perde taktıran anne, uzak akraba düğününe katılma zorunluluğu, tek kişilik yatakta başlı ayaklı yatmak gibi bir sürü toplumsal yaraya da parmak basmakta! *
izlerken yüzdeki risorius kasını spazma uğratabilecek, sürekli gülümser durumda kalabileceğiniz gerçekten izlemeye değer bir komedi. her karakter ayrı bir alem ama aksakallı dede tiplemesi bir numara olmuş. antipatik olan hiçbir karakter yok. çok beğendim, izlemeye devam..
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
