işletmek için bir yere ödünçverilen para miktarına karşılık alınan kar, getiri, nema anlamalarına gelen kelimedir. bir diğer ifade ile faiz, paranın fiyatıdır.
islâm dîninin haram kıldığı para kazanma çeşididir. gerek borç verildiğinde fâiziyle alma şeklinde, gerekse parayı bankaya yatırıp fâizini yemek şeklinde de olsa, para kazanma şeklidir.
islâm'ın geldiği devirde enflasyon denen nâne var mıydı bilmiyorum. hele devalüasyon var mıydı hiç bilmiyorum. olmasalar gerek.. aslında dînin koyduğu kurallara uyulsaydı, işte bu kavramların varlığı da kesinlikle mevzûbahis olmazdı gibi geliyor bana.
dînin kurallarına samîmiyetle uyulsaydı daha neler olmazdı ama..
haram olduğunu iddia eden finansman kuruluşları faizin adını değiştirir yüzde ondokuz kar payı verirler, böylece harama el uzatılmamasına aracılık etmiş olurlar. Gerçekleri azıcık eğer, birazcık bükerler, maksat vicdanlar rahatlasın. gelin faize haram diyelim sonra da ateiste acıyalım, kaz mı, az çevirin yanmasın.
“Bankalara ve faiz müesselerine giriftar olanlar manen diyorlar ki: Sen çalış ben yiyeyim.” ( Bediüzzaman)
Kollarını ekonomi kurumunun neredeyse her yanına sarmıştır. Onu kıyasıya eleştirenin elindeki para -onun eline geçene kadar- kimbilir hangi bankanın cazibesine tenini sürmüştür. Çaresizlik ve çelişki... Lanet olsun!
Faiz bütün bir ekonomik sistemi menfi yönde etkileyen; Çökerten bir araçtır. Ama faiz sadece ekonomik değildir. Aynı zamanda toplumu ahlaki olarak da çökertir. Ama hangisi önce gelir; bozuk ekonomimi ahlak bozar yoksa bozuk ahlak mı ekonomiyi bozar. Çözemedim açıkçası.
ekonomi dersini veren hoca faiz dediğinde, haramdır deyip, afedersiniz hafiften gülmek , ters tepki doğurmakta imiş. gördüm de söylüyorum, allah allah.
arapça bir kelimedir, türkçe karşılığı bereket anlmına gelir.
işin garibi ülkemizde uygulanılış biçiminin arapça karşılığı riba)'dır yani bizim faiz olarak haram bildiğimiz haksız kazanımın asıl adı ribadır. eh bu ülkede önce kavramlar alt üst edildi. şeriat eşittir zulüm, faiz eşittir haram, riba eşittir bilmiyorum, zina eşittir aşk, livata eşittir özgürlük, ateizm eşittir başkaldırı, müslüman eşittir koyun, cihad eşittir cinayet. uzar gider.
faizin her türlüsü haramdır denir. fakat üretilen alternatifleri nasıl helal görülür anlamıyorum. örneklerle açıklamaya çalışayım fikirlerimi.
birinden 1000 tl borç alsam 2 yıl sonra 1000 tl ödesem haram mıdır helal midir? haram helallik kavramı bana göre iki kişinin anlaşmasına bağlıdır. kardeşinize borç vermişsinizdir önemsemezsiniz, mebla küçüktür önemsemezsiniz ya da faize fiyat farkına ihtiyacınız yoktur, enflasyonu önemsemiyorsunuzdur kısacası durumunuz iyidir aynı parayı almanın da vermenin de bir mahsuru yoktur. fakat arada hoşnutsuzluk varsa bence haram işin içine girmektedir. bir tarafın hoşnutsuz olması, diğer tarafın karda olduğunu düşünmesidir haram olan.
alternatifi nedir bu uygulamanın ülkemizde; dövizle, altınla borç vermek. peki bunlar helal midir? hiç sanmıyorum. dövizin bir gecede 2 ye katlandığı, altının sürekli yükseldiği bir ülkede, dünyada yaşıyoruz. yine 1000 tl borç vermiş olalım. 500 euro'ya bağlayalım meblayı, euro 2 katına çıkarsa borç veren ellerini oğuştururken, borç alan mağdur olmaz mı? bence haram olan bu noktadır işte. mağduriyet. yine aynı şekilde euro yarı yarıya düştü, değer kaybetti. bu defa borç veren mağdur olacak, borç alan kar etmiş olacak. yine bir taraf mağdur.
peki benim önerim nedir, ne kadar uygundur bilemiyor, yani islam alimleri çıkıp da önerime olumlu ya da olumsuz cevap verirlerse sevinirim:)
önerim kısaca şu şekildedir;
1000 tl yine borç veriyoruz fakat önceden konuşuyoruz geri ödemesinin nasıl olacağını. bak kardeş ben sana bugün 1000 tl veriyorum. bu 1000 tl ile 50 kilo patates, 50 kilo soğan, 50 kilo domates, 30 tane günlük gazete, 250 kontor, 100 dolar, 100 euro, 5 gram altın alabiliyorum. sen de 3 sene 5 sene sonra borcunu vereceğin zaman tam olarak bu ürünlerin, malzemelerin karşılığını verirsin banaaaaa. o da ok der ve 5 sene sonra aynı listeyi açar, aynı miktarları yeni fiyatları ile yazar, alt alta toplar ve borcunu öder. altın isterse 10 katına çıksın, bu sepet içerisindeki payı daha düşük olduğundan ne borç veren kar eder ne de borç alan mağdur olmuş olur.
bu durumda listemizdeki ürün ve malzemelerin çeşitlerini arttırsak daha adil olmaz mı? mesela 10 tane şehir içi tam bilet, 2 evden tren garına taksi ücreti, 10 paket kısa LM, 1 adet 70 lik yeni rakı.... helal haram örneğine alkolü de kattık ama maksat sepetimizi şenlendirmek.
bu sepete baktığımda da enflasyon sepetinden farkını göremiyorum. enflasyonun hesaplanma usulü de bu değil mi? bu durumda tümevaracak olursam en güzel borç verme usulü enflasyon oranında borç verip almaktır, tek bir ürüne borcu bağlarsak illaki bir taraf mağdur olmaktadır.
benim şahsi görüşüm bu şekildedir. bu düşüncemi diyanete sorayım demiştim vakti zamanında. bilgi edinmeye atmıştım maili, bir kaç gün sonra fetva hattına sorun biz bilmeyiz gibi bir cevap geldi. sonra da sorasım kalmamıştı. açıkcası bu yöntemin mantıksız bir tarafını göremiyorum ben. enflasyon gibi bir realite varken, enflasyon oranında fark almak ya da vermek maaşların her sene artması gibi faiz olarak görülmemesi gereken bir uygulamadır diye düşünüyorum.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
