yayinlandiği donemde bir cok insan tarafindan anlasilmayan; sadece hapishanede mahkumlar tarafından kaale alınan eserdir. umutları olan ve bunların farkında olan insanların, hayatlarını bu umut üzerine kurmaları ve diğer gerçeklikleri reddetmeleri; bu kitabı okuyan mahkumlar için sadece dışarı çıkma arzusu beslemeleri ve kitaptaki bitmez tükenmez godot bekleyişinin paralelliğini yansıtır.
eserde belli bir yer ve zaman betimlesine rastlanmaz; bunun nedeni ise kişiler için yer ve zamanın değil, bekledikleri şeyin -umutların- önemli olmasıdır. hatta kişiler bekledikleri şey açısından o kadar takıntılıdırlar ki, çevrede olup bitenlerle ilgilenmez, bir çok güzelliği kaçırır.
beckett bu eseri iki dilde yazmıştır: fransızca ve ingilizce. dünyanın her yerinde umutlarının gerçekleşmesini bekleyen insanlar vardır ve kitap bu konusuyla gerçekleşmesini beklemeleri kitabın evrenselliğini gösterir, iki dilde yazılmasının sebebini açıklar. zaman ve mekan betimlemelerine rastlanamaması da, bu hikayenin her gün, her yerde gerçekleştiğinin bir sembolüdür.
godot kelimesinin ne anlama geldiği konusunda bir çok teori vardır. bunlar arasında en çok kabul gören de ingilizce tanrı anlamına gelen "god" kelimesiyle fransızcada küçültme eki olarak "ot" un birleşimidir. tanrıyı küçültme ekiyle anmak; hem bizim çözüm bulamadığımız şeyler konusunda tanrıdan beklediğimiz cevapları, hem de bu çabanın ne kadar beyhude olduğunu yansıtır; çünkü godot gelmez. kişi çözümü kendi içerisinde bulmalıdır, godot yu beklediği sırada kendi içine, çevresine bakmalı ve arkada çiçek açan ağaca değer vermelidir. şekilcilik ve tatmin olmazlık kişiyi hayal kırıklığına götürür.
bununla birlikte beckett' e godot nun ne anlamına geldiği sorulduğunda, kendisi ne olduğunu bilmediğini belirtmiştir.
teknolojik ilerlemeler, sanayinin gelişimi ve bununla birlikte insanın yüzyıllar boyunca içinde taşıdığı özellikler 20. yüzyıl insanını vurmuş ve gerisinde hala devam etmekte olan bir savaş bırakmıştır. savaş sonuçlanmasa bile, bugünün insanı parçalanmış, bedenler ve ruhlar birbirinden ayrılmış ve en kötüsü savaş alanını yerine konulamayan parçalar kaplamıştır.
bu ve ileri dönemde doğan doğanlar ise varlıklarından şüphe duymuşlardır, bazıları eksik parçalarını fark etmiş, bazısı etmemiştir. fark edenlerin çok azı ise "doğduğumuz için mi pişman olalım?" (beckett, 12) diye sormuştur kendine; ancak ne sesini duyan olmuştur, ne de soruya cevap veren. beden ruhun sesini bastırmayı çok önceden öğrenmiştir, yaşaması için gerekli ortama ayak uydurmaya da.
ruh ilk susturulmaya başlandığında şüphelerini dile getirememiş,ancak sonradan söyleyebilmiştir kendine: "ama cesaretini kaybetmenin sırası mı? bir milyon yıl önce düşünmeliydik bunu, 1890larda"(beckett, 10) samuel beckett'in "godot'yu beklerken" adlı oyunu da bu konuda yazılmıştır: "susturulmuş ve diğer yarısından ayırılmış ruhların beyhude bekleyişi"
iki perdeden oluşan oyunda toplam altı metin figürü vardır: vladimir, estargon, pozzo, lucky, çocuk ve hiç gözükmeyen godot. figürlerin bütününe bakıldığında, özgür, bağımsız ve bütün olarak var olan birey eksiliği dikkati çeker. öyleki metin figürleri insan olduklarına inanmak için bir diğerine ihtiyaç duyar, figürlerin yanındakiler figürü tamamlar, gerçekliğini sağlar.
vladimir oyunda düşünmeye yeltenen figürlerden biridir; bu yüzden de "ruh"u temsil eder. parçalanmışlığın çelişkisini oyundaki diyaloglarında gösterir.
estragon: yapacak bir şey yok vladimir: al benden de o kadar. ömrümce, kendime, vladimir makul ol, henüz her şeyi denemiş değilsin deyip karşı koymuştum o fikre, sürdürüyordum mücadelemi. (beckett, 9)
diyaloğundan da anlaşılabileceği gibi vladimir, bir zamanlar mücadele etmiş olsa da, bunun için artık gücü kalmamış, bedeninin "yapacak bir şey yok"larına ayak uydurmaya başlamıştır.
pes edişin yerini pasiflik, pasifliğin yerini isi bekleyiş alır. varlığını sürdürebilmenin tek yolu olarak "godot"yu görür vladimir; diğer yarısının (estragon-beden) izin verdiği kadarıyla godot'yu bekler.
vladimir, yani ruhun, godot'yu bekleme amacı bellidir, vladimir' e göre godot onu kurtaracak, özgürlüğünü geri verecektir. estragon'un godot'yu bekleme amacı ise çok farklıdır. bedensel aktiviteler dışında hiç bir faaliyet göstermeyen (havuç yemek, uyumak) estragon, ruhu yani vladimir olmadan devam edemeyeceğinin farkındadır.
vladimir: tek başına pek başarılı olamazsın.
estragon: çok kötü olur, gerçekten kötü. ha didi? çok kötü olmaz mı? (beckett, 18)
bu farkındalılık olayı, figürleri iyice birbirne bağlar. vadimir estagon için düşünür, estragon ise vladimir için bedensel etkinliklerini sürdürür. bununla birlikte pasiflikleri devam eder, bekleyişlerinin amacı bellidir: "tam olarak nasıl davranmaları gerektiğini öğreninceye kadar beklemek" (beckett, 21)
birliktelik süreci, beden ile ruhun ilişkisine göndermedir. mekanikleşmiş dünyada vladimir'e gülmek yasaklanmıştır: "yasak olmasa gülerdim bu söylediğine"(beckett, 23) vladimir ise estragon'un bedensel faaliyetlerini kontrol eder: "havuç ister misin?" (beckett, 24), "aman gogo, öyle deme"(beckett, 69) ve "pantalonun çek"(beckett, ?). iki perde boyunca ayrılmayı düşünseler bile, birbirlerini tamamladıkları ve godot'yu (aynı sebepten olmasa da) bekledikleri için bir arada dururlar.
pozzo ile lucky ise birbirine taban tabana zıt; ancak bu özellikleri ile birbirlerini tamamladıkları için ayrılamayan bir diğer çifttir. lucky oyundaki figürlerden grçek anlamda tek düşünebilendir; bu yüzden "lcky" adı adı verilmiştir. ancak bununla birlikte tek başına düşünen bir ruh gerçek dünyada çok zarar görebileceği için, zorba bir bedenin kontrolü altına girer.
lucky'nin godot'su bir zamanlar sahip olduğu özgürlükken -lucky pozzo'nun kölesi olmuştur-, pozzo'nun godot'su ise geçmişteki lucky'dir. beden (pozzo) ile ruh (lucky) tekrar savaş meydanına çıkmıştır; ancak figürler savaşı kendi içlerinde vermelidir; çünkü "uzak bir gelecek için şimdiyi terk eden" yine onlardır.
çocuk ile godot geriye kalan tek çifttir. çocuk bedeni temsil eder, godot ise "ruh"u. beden o kadar baskındır ki, godot iki perde boyunca hiç rol alamaz, görülemez. ondan haberleri çocuk getirir; ancak çocuk' u kontrol eden godot'tur.
çocuk her gün godot'nun ona gelip haber vermesi gerektiğini söylemesini bekler, godot ise diğer "godot"ların onu bulması gerektiğini.
"susturulmuş ve diğer yarısından ayırılmış ruhların beyhude bekleyişi" godot'yu beklerken'in diğer adıdır. ruhlar günlük koşuşturma içerisinde beklerler; özgürlüğü, kurtuluşu ve diğerleri tarafından bulunmayı; ancak godot gelse bile gelişim var olmayacaktır,onu bekleyenler ne özgürlük ne kurtuluş ne de bulunmayı beklerler. godot'nun gelmesi onları rahatsız edecektir, bekledikleri godot'nun "o" olmadığına karar verriler, varlıkları boyunca tek yaptıkları olan "başka çare yok""daha iyi bir dünya var olamaz" düşünceleri varlığını sürdürür ve bu kısır döngü figürleri beyhude bekleyişleri içinde yutar.
Samuel Beckett'in varolusculuk akimina dahil edilen tiyatro eseri. Miodrag Bulatovic'in yazdigi "Godot geldi" ve Ferhan Sensoy'un yazdigi "Gule gule Godot" gibi devami niteliginde eserler de vardir.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
