psikolojik rahatsızlıkları kategorize eden sistemin adı. açılımı, diagnostic and statistical manual of mental disorders (mental bozukluklar için tanısal ve istatistiksel kılavuz) olan dsm, belli aralıklarla toplanan bir kurul tarafından, yapılan araştırmalar ve süreç içinde doğan ihtiyaçlar doğrultusunda revize edilmektedir. şimdi güncel olarak kullanılan versiyonu dsm - iv'tür. İçinde her bir mental bozukluk için semptom listesi ve semptomların ne kadar süredir devam etmesinin bu durumu bozukluk kıldığına dair notlar vardır.
terapist olarak sahip olunması gereken sezgi ve ayrıntıları yakalama özelliği olmaksızın kullanıldığında, çoğu kişiyi depresif, manik ya da kaygı bozukluğuna sahip çıkartabilecek bir eserdir ayrıca.
bir dayanak noktası olarak kullanılmalı ancak terapotik yetileri devre dışı bırakmamalıdır.
dsm-iv'de yer alan tanıların kategorilere göre dağılımı:
*** genellikle ilk kez bebeklik, çocukluk ya da ergenlik döneminde tanısı konan bozukluklar***
mental retardasyon - hafif mental retardasyon
- orta derecede mental retardasyon
- ağır mental retardasyon
- İleri derecede ağır mental retardasyon
- mental retardasyon, şiddeti belirlenmemiş
Öğrenme bozuklukları - okuma bozukluğu
- matematik bozukluğu
- yazılı anlatım bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan öğrenme bozukluğu
motor beceriler bozukluğu - gelişimsel koordinasyon bozukluğu
İletişim bozuklukları - sözel anlatım bozukluğu
- karışık dil-algılama sözel anlatım bozukluğu
- fonolojik bozukluk
- kekeleme
- başka türlü adlandırılamayan iletişim bozukluğu
yaygın gelişimsel bozukluklar - otistik bozukluk* - rett bozukluğu* - çocukluğun dezintegratif bozukluğu
- asperger bozukluğu* - başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluklar
dikkat eksikliği ve yıkıcı davranış bozuklukları - dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu
- davranım bozukluğu
- karşıt olma-karşıt gelme bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan yıkıcı davranış bozukluğu
bebek ya da küçük çocukların beslenme ve yeme bozuklukları - pika
- ruminasyon bozukluğu
- bebeklerde ya da küçük çocuklarda beslenme bozukluğu
tik bozuklukları - tourette bozukluğu
- kronik motor ya da vokal tik bozukluğu
- gelip geçici tik bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan tik bozukluğu
dışa atım bozuklukları -enkopresiz
-enüresiz (genel tıbbi duruma bağlı olmayan)
bebeklik, çocukluk ya da ergenliğin diğer bozuklukları - ayrılma anksiyetesi bozukluğu
- seçici konuşmazlık (mutizm)
- bebeklik ya da küçük ocukluk döneminde tepkisel bağlanma bozukluğu
- basmakalıp davranış bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan bebeklik, çocukluk ya da ergenlik bozukluğu
***delirium, demans, amnestik ve diğer kognitif bozukluklar***
delirium - ...'e bağlı delirium (genel tıbbi durum belirtiniz)
- madde kullanımının yol açtığı delirium
demans - alzheimer tipi demans
- vasküler demans
- diğer genel tıbbi durumlara bağlı demans
- madde kullanımının yol açtığı kalıcı demans
- Çoğul etiyolojiye bağlı demans
- başka türlü adlandırılamayan demans
amnestik bozukluklar - ...'e bağlı amnestik bozukluk (genel tıbbi durum belirtiniz)
- madde kullanımının yol açtığı kalıcı amnestik bozukluk
- başka türlü adlandırılamayan amnestik bozukluk
- başka tülü adlandırılamayan kognitif bozukluk
***genel tıbbi duruma bağlı mental bozukluklar*** - ...'a bağlı katatonik bozukluk (genel tıbbi durumu belirtiniz)
- ...'e bağlı kişilik değişikliği (genel tıbbi durumu belirtiniz)
- genel tıbbi duruma bağlı, başka türlü adlandırılamayan mental bozukluk
***madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar***
madde kullanım bozuklukları - madde bağımlılığı
- madde kötüye kullanımı
madde kullanımının yol açtığı bozukluklar - madde entoksikasyonu
- madde yoksunluğu
fensiklidin -ya da fensiklidin benzeri maddelerle- ilişkili bozukluklar - fensiklidin entoksikasyonu
sedatif, hipnotik ya da anksiyolitiklerle ilişkili bozukluklar - sedatif, hipnotik ya da anksiyolitik entoksikasyonu
- sedatif, hipnotik ya da anksiyolitik yoksunluğu
Çoğul madde kullanımı ilişkili bozukluk - çoğul madde bağımlılığı
diğer -ya da bilinmeyen- bir madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar
***Şizofreni ve diğer psikotik bozukluklar***
- şizofreni -..-..-..- paranoid tip
-..-..-..- dezorganize tip
-..-..-..- katatonik tip
-..-..-..- farklılaşmamış (diferansiye olmamış) tip
-..-..-..- reziüel tip
- şizofreniform bozukluk
- şizoafektif bozukluk
- hezeyanlı (sanrılı) bozukluk
- kısa psikotik bozukluk
- paylaşılmış psikotik bozukluk
- ...'e bağlı psikotik bozukluk (genel tıbbi durumu belirtiniz)
- madde kullanımının yol açtığı psikotik bozukluk
- başka türlü adlandırılamayan psikotik bozukluk
bipolar bozukluklar - bipolar l bozukluğu, tek manik epizod
- bipolar l bozukluğu, en son epizod hipomanik
- bipolar l bozukluğu, en son epizod manik
- bipolar l bozukluğu, en son epizod mikst
- bipolar l bozukluğu, en son epizod depresif
- bipolar l bozukluğu, en son epizod belirlenmemiş
- bipolar ll bozukluğu (hipomanik epizodlarla giden yineleyici majör depresif epizodlar)
- siklotimik bozukluk
- başka türlü adlandırılamayan bipolar bozukluk
diğer duygudurum bozulukları - ...'e bağlı duygudurum bozukluğu (genel tıbbi duruma bağlı)
- madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan duygudurum bozukluğu
***anksiyete bozuklukları*** - agorafobi olmadan panik bozuluk
- agorafobi ile birlikte panik bozukluk
- panik bozukluk öyküsü olmadan agorafobi
- özgül fobi
- sosyal fobi
- obsesif-kompulsif bozukluk
- travma sonrası stress bozukluğu - akut stres bozukluğu - yaygın anksiyete bozukluğu (çocukların aşırı anksiyete duyma bozukluğunu da kapsar)
- ...'e bağlı anksiyete bozukluğu (genel tıbbi durumu belirtiniz)
- madde kullanımının yol açtığı anksiyete bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu
***somatoform bozukluklar*** - somatizasyon bozukluğu
- farklılaşmamış somatoform bozukluk
- konversiyon bozukluğu
- ağrı bozukluğu
- vücut disformi bozukluğu
- başaka türlü adlandırılamayan somatoform bozukluk
***yapay bozukluklar*** - yapay bozukluk
- başka türlü adlandırılamayan yapay bozukluk
***cinsel bozukluklar ve cinsel kimlik bozuklukları***
cinsel işlev bozuklukları - cinsel istek bozuklukları
- cinsel uyarılma bozuklukları
- orgazmla ilgili bozukluklar
- cinsel ağrı bozuklukları
- genel tıbbi duruma bağlı cinsel işlev bozukluğu
- madde kullanımının yol açtığı cinsel işlev bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan cinsel işlev bozukluğu
parafililer - egzibizyonizm (teşhircilik)
- fetişizm
- frottörizm
- pedofili
- cinsel mazokizm
- cinsel sadizm
- travestik fetişizm
- voyörizm (gözetlemecilik)
- başka türlü adlandırılamayan parafili
cinsel kimlik bozuklukları - cinsel kimlik bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan cinsel kimlik bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan cinsel bozukluk
***yeme bozuklukları*** - anoreksiya nervoza
- blumnia nervoza
- başka türlü adlandırılamayan yeme bozukluğu
***uyku bozuklukları***
primer uyku bozuklukları - dissomnialar
-..-..-..- primer insomnia
-..-..-..- primer hiperinsomnia
-..-..-..- narkolepsi
-..-..-..- solunumla ilişkili uyku bozukluğu
-..-..-..- sirkadyen ritim uyku bozukluğu
-..-..-..- başka türlü adlandırılamayan dissomnia
- parasomnia
-..-..-..- kabus bozukluğu
-..-..-..- uykuda korku bozukluğu (uyku terörü)
-..-..-..- uyurgezerlik bozukluğu
-..-..-..- başka türlü adlandırılamayan parasomnia
başka bir mental bozuklukla ilişkili uyku bozuklukları - ... ile ilişkili insomnia (eksen l ya da ll bozukluğunu belirtiniz)
- ... ile ilişkili hipersomnia (eksen l ya da ll bozukluğunu belirtiniz)
diğer uyku bozuklukları - ...'e bağlı uyku bozukluğu (genel tıbbi durumu belirtiniz)
- madde kullanımının yol açtığı uyku bozukluğu
***başka bir yerde sınıflandırılmamış dürtü kontrol bozuklukları*** - intermittan eksplosif (aralıklı patlayıcı) bozukluk
- kleptomani
- piromani
- patolojik kumar oynama
- trikotillomani
- başka türlü adlandırılamayan dürtü kontrolü bozukluğu
a kümesi kişilik bozuklukları - paranoid kişilik bozuklukları
- şizoid kişilik bozukluğu
- Şizotipal kişilik bozukluğu
b kümesi kişilik bozuklukları - antisosyal kişilik bozukluğu
- borderline kişilik bozukluğu
- histrionik kişilik
- narsistik kişilik bozukluğu
c kümesi bozuklukları - çekingen kişilik bozukluğu
- bağımlı kişilik bozukluğu
- obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu
- başka türlü adlandırılamayan kişilik bozukluğu
***klinik ilgi odağı olabilecek diğer durumlar*** - tıbbi durumu etkileyen psikolojik etmenler
- ilaçların yol açtığı hareket bozukluklar
- İlaçların yol açtığı diğer durumlar
- İlişki sorunları
- kötüye kullanma ya da ihmal etme ile ilişkili sorunlar
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
