gerçekler ve dışındakiler arasındaki tüm çelişkileri çözmeye çalışan ve herşeyin içinde zıttınında olduğunu iddia eden kuramdır. zenon evrenin bir diyalektik olduğunu savunmuştur.
kavramlar arasındaki karşıtlık ilişkisinden yola çıkarak bunu doğruya varan süreçlerin açığa çıkarılmasında bir ilke olarak kullanan düşünme ve araştırma yoluna verilen isim.
iki zıtkuvvetin etkileşmesiyle bir üst aşama olan ve içinde her iki kuvvetten de bir şeyler bulunduran aşamaya geçmeyi sağlayan gelişim sürecidir. bir tez, bir karşıtez ile çarpışır ve ortaya bir sentez çıkarır. zamanla bu sentez yeni bir teze dönüşür ve yeni bir antitezle karşılaşır. dialektikle analitik yakın ilişki içindedir; doğrudur; ancak dialektik analitiğin çok daha ötesindedir, farklı bir boyuttadır.
b = yerleşik hayata geçen insanoğlu'nun belli bir süre sonra soylu/köylü gibi sınıflara ayrılmış hali, yani sınıflı toplum.
a' = sınıfsız toplumu ve sınıflı toplumu da yaşayan, gören, iyi yanlarını ve kötü yanlarını analiz eden insanoğlu'nun aldığı dersler sayesinde a ve b den daha üstün ve daha nitelikli bir toplum hayatına geçişi. (marx'a göre sınıfsız toplumun bir üst kademesi olan anarşi, yani otorite olmadan var olan düzen)
yada; birbirine zıt iki objenin sinerji oluşturması sonucunda iki objeden de bir şeyler barındırsa da iki objeden de üstün ve farklı olan başka bir objenin ortaya çıkması olarak da açıklanabilir.
marksist diyalektiği sosyoloji biliminide kapsayacak biçimde, kısaca toplumsal yapı çözümlemesiyle anlatmamız gerekirse;
doğa ve sosyal bilimlerin diyalektiğinde:birinci parça felsefedir. yani doğanın, toplumun ve düşüncenin genel gelişim yasalarının kavranmasıdır, bir dünya görüşüdür. Ä°kinci parça siyasal ekonomidir; yani insanların üretim süreci içerisinde kurdukları toplumsal bağların ve ilişkilerin bilimi, maddi zenginliklerin üretiminin ve bu zenginliklerin toplumun üyelerinin arasında dağılımının, “toplumsal yapı”nın bilimidir. Ãœçüncü parça ise bilimsel sosyalizmdir; işçi sınıfının öncülüğünde bütün insanlığın kurtuluş mücadelesinin karakter ve koşullarının, bir sınıfın sosyalist hedefinin ve yeni sosyalist toplumun temel ilkelerinin bilimidir. marksizmin eylem programıdır ve marksizmin fikirsel kaynaklarıyla çok yanlı, uyumlu birliği ve bütünlüğü olan bir öğretidir. bilimselliği de buradan kaynaklanır. doğruluğu diğer parçalarla olan ilişkisi ve toplumsal süreçlerin gelişmesiyle açıklanabilir.
marksist felsefe; zıtların birliği kanununu, evrenin temel kanunu olarak kabul eder. bu kanun tabiatta, toplumda, insan düşüncesinde her yerde işler. çelişmedeki zıtlar birbirleriyle hem birlik hem de mücadele halinde oldukları için her şeyi hareket ve değişmeye zorlarlar. çelişme her yerde vardır., fakat maddenin mahiyete itibariyle farkı olduğu gibi çelişmelerde farklıdırlar. belli bir olay yada olguda zıtların birliği şarta bağlı ve geçici olduğu için değişebilir, oysa zıtlar arasındaki mücadele mutlaktır.
lenin de çelişmelerin evrenselliğini şöyle açıklamıştır:
matematik; + ve -; diferansiyel ve integral.
mekanik; hareket ve karşı hareket
fizik; artı elektrik ve eksi elektrik
kimya; atomların birleşmesi ve ayrılması, nötron ve proton
sosyal bilimlerde; sınıf mücadelesi.
marks bu kanunu kapitalist toplumun ekonomik yapısının incelenmesine uyguladığı zaman, bu toplumun ana çelişmesinin, üretimin sosyal karakteri ile üretim aracı sahiplerinin özel kişiler olması karakteri arasında olduğunu görmüştür
bu özgül karakterler :tez - antitez- sentez biçiminde sürekli zıtların diyalektiğini oluşturur.ve karşıt kavramlar son aşamada birbirini tamamlar.
marx bakar hegel' in idealist diyalektiğine. der ki bu tepetaklak duruyor, bunu düzeltmek lazım. ve maddeyi temele alan, bugün bizim diyalektik materyalizm dediğimiz sistemini kurar.
hayatın dinamiği.
farkında olsak da olmasak da. istesek de istemesek de.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
