diyalektik mantik sistemini kurmus olan alman dusunur.
kantin felsefesinden beslenmekle beraber onu yetersiz bulurdu. onun tersine insanlarin herseyi ogrenebileceklerine inanirdi.
idealist alman filozof. teoloji okumuş, felsefe öğretmenliği yapmıştır. 1805 de jena üniversitesinde profesörlük verilmiştir kendisine. daha sonra berlin ve heidelberg üniversitelerinde de görev yapmıştır.
İlk olarak öznel idealist felsefeyi benimsemiş sonrasında ise kendi sistemini kurmuştur. diyalektik felsefeyi sistemleştiren hegel, mantığı o denli önemser ki, dünyanın kendisini mantık olarak tanımlar. mantığın sınırlarını insanlığın sınırı olarak belirler. felsefeyi ise karşıtlıklar olarak tanımlar.
kierkegaard, schopenhauer, nietzsche, heiddegger’in sert eleştirilerine maruz kalmış olsa da, kendisinden sonraki düşünürleri etkisi altına almayı başarmıştır. marx’ın yanında sartre gibi bir varoluşçu bile önünde eğilir.
1831’de koleradan berlin’de vefat etmiştir
hegel i en iyi anlatan ifade martin seymour smith in bir saptamasında gizlidir.
der ki:
'' hegel vietnam savaşında ölmüş bütün insanların anısına dikilen siyah duvar anıtına benzer. olmasa daha huzurlu olurduk. varlığı büyük bir keder yaratır içimizde, ama yine de saygı duymak zorundayız.''
arthur schopenhauer hegel'i yerden yere vurarak onun cicili bicili sahte yazılar yazan bir şarlatan olduğunu söylemişti. bu yargıya yakınlık duyan çok insan vardır, nitekim schopenhauer'in yaşamı boyunca hegel'e yönelttiği saldırılar son derece inandırıcıdır. ancak ne yazık ki fazlasıyla suistimal edilmiştir.
büyük kafaydı, ilginç tarafı kendini son filozof olarak nitelendirmesi. baktığımızda da ondan sonra gelenler ya hegelci olmuşlar ya da anti-hegelci. "eskiden ne yazdığımı bir ben bir de Allah bilirdik; sonra ben aradan çekildim" demiş bir de. ilginç bir adam. kendisiyle eve çıkmak isterdim. gelgelelim, dedemin babası daha dedemin dedesinin aklında yokken o profesörlük yapıyordu.
diyalektik vetireyi dinden siyasete, sanattan tarihe kadar her alana tatbik etmiş ve batının bildiği en şumullü felsefe sistemlerinden birini geliştirmiştir.
Kaderin "diyalektiğin büyük ustasına" yakışır bir cilvesi sonucu, en "hayırlı" öğrencileri (onun bugün hala okunmasını ve önemsenmesini sağlamaları anlamında) aslında kendisine en köklü biçimde isyan edenler (bir numara Marx ve iki numara da Feuerbach olmak üzere) olan büyük ve zor anlaşılır olmakla ünlü fizolof.
Marx'ın kendi diyalektiğinin Hegel'in diyalektiğinden kaynaklandığını (yani Hegel diyalektiğinin irrasyonel kabuğunu atıp rasyonel özünü aldığını) açıklamasından günümüze, Hegel'in belli bir dönem okunup okunmaması büyük ölçüde Marx'ın okunup okunmuyor olmasına bağlı olmuştur. Ne zaman Marx moda olmuşsa genellikle Hegel'e olan ilginin de arttığı görülür ve vice versa.
Ünlü kitap satışı sitelerinden birinde Hegel'le ilgili bir kitap için bir okuyucunun yaptığı yorumun bir yerinde şöyle deniyor:
"Bugünlerde Hegel'i sadece Marksistler okuyor. Hegel ve Marksizm ise felsefe alanında demodedir."
Aslında Marx zamanında da Hegel çoktan demode hatta ölmüş sayılıyordu.
"Benim diyalektik yöntemim, hegelci yöntemden yalnızca farklı değil, onun tam karşıtıdır da. Hegel için insan beyninin yaşam-süreci, yani düşünme süreci -Hegel bunu "Fikir" ("Idea") adı altında bağımsız bir özneye dönüştürür- gerçek dünyanın yaratıcısı ve mimarı olup, gerçek dünya, yalnızca "Fikir"in dışsal ve görüngüsel (Phenomenal) biçimidir. Benim için ise tersine, fikir, maddi dünyanın insan aklında yansımasından ve düşünce biçimlerine dönüşmesinden başka bir şey değildir.
Hegel diyalektiğinin mistik yönünü, otuz yıl kadar önce, henüz daha moda olduğu bir sırada eleştirmiştim. Ama tam da Das Kapital'in birinci cildi üzerinde çalıştığım sırada, kültürlü Almanya'da gevezelik eden hırçın, küstah ve bayağı Epigouoi [taklikçiler], Lessing zamanında Spinoza'ya "ölmüş köpek"' diyen kahraman Moses Mendelssohn'un yaptığı gibi, Hegel'e saldırmanın tadını çıkartıyorlardı. Bu yüzden ben, açıkça bu güçlü düşünürün öğrencisi olduğumu itiraf ettim ve hatta, değer teorisi bölümünde yer yer ona özgü ifade b!çimlerine de kur yaptığım oldu. Hegel'in elinde diyalektiğin mistisizmle bozulması, ayrıntılı ve bilinçli bir biçimde diyalektiğin genel işleyiş biçimini, ilk kez onun sunmuş olduğu gerçeğini örtemez. Hegel'de diyalektik başaşağı duruyor. Mistik kabuk içersindeki aklauygun özü bulmak istiyorsanız, onun yeniden ayakları üzerine oturtulması gerekir."
(K. Marx, “Almanca İkinci Baskıya Sonsöz”, 24 Ocak 1873, Kapital)
Mantık Bilimi'ne güzel bir açıklayıcı rehber (The Opening of Hegel's Logic) yazan Stephen Houlgate'in "... Batı felsefe geleneğindeki bütün filozoflar içindeki en önemli, en etkili ve en az okunanlardan biridir" şeklinde tanıttığı büyük filozoftur. Türkiye'de hemen hemen hiç okunmaz, çünkü Türkiye'deki felsefe çevrelerinde genel olarak Batıda moda olmayan hiçbir şey okunmaz.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
